CEVAP:

Protokolün tarihçesi, diplomatik protokol tarihidir. “Diplomatik alanda protokol kurallarının temeli, Yunanlar tarafından atılmıştır. Çünkü elçilerin dokunulmazlığı gibi ilk diplomasi kuralları Yunanlar tarafından yaratılmış ve daha sonra Romalılar tarafından da uygulanmıştır. Nitekim Romalılarda elçilere gösterilen saygı ve itibar bugünlere kadar gelmiştir. Romalılar, elçilere bayramlarda, törenlerde, festivallerde senatörler düzeyinde önem ve öncelik vermişlerdir” (Ünlütürk, 2002: 14). Bu yüzden, diplomatik protokol kuralları 14. yüzyılda Romalılar tarafından bir sanat olarak benimsenmiştir. Nitekim ilk diplomasi okulu da Venedik’te açılmıştır. Daha sonra Fransızlar, XIV. Louis döneminde protokole büyük önem vermişler ve protokolü çekici bir meslek olmasını sağlamışlardır” (Ünlüsoy, 1999: 3). 1661 yılında elçilikle ilgili bir protokol önceliği sorunundan İspanya ve Fransa savaş yapma durumuna gelmişler ve sonuçta İspanya, Fransa’nın protokol önceliğini tanımak zorunda kalmıştır. Bu tarihten yaklaşık bir yüzyıl sonra Rusya ve Fransa sefirleri Londra’daki bir saray balosunda, oturmada öncelik konusunda tartışmaya tutuşmuşlar ve sonunda sorunu düello ile halledebilmişlerdir. Böylece yine aynı nedenden iki devlet bir savaş olasılığı ile karşı karşıya gelmiştir (Altınöz; Tutar, 2006). Devletlerarası ilişkilerde ve diplomaside 19. yüzyılın başlarına kadar en büyük diplomatik sorun, “öncelik hakkı” olmuştur. Öncelik hakkı, 19. yüzyılın başlarına kadar devletlerarasında çözümlenememiş olduğundan, tarih boyunca devletlerarası ilişkilerde ve saraylarda büyük sorunlar ve skandallar yaşanmış ve çatışmalar doğmuştur.