İLKÇAĞ FELSEFESİ Dersi Pre-Sokratikler: Natüralist Dönem soru detayı:

CEVAP:

Pythagorasçı felsefenin insana bakış açısını belirleyen formel neden “ruh” (psûkhe) kavramıdır. “Ruh” kavramı, daha önce Homeros tarafından da kullanılmıştır. Ruh Homeros’ta ince bir havadır, yani cisimseldir. Benzer şekilde, Anaksimenes ruhu incelmiş bir hava ya da nefes olarak açıklar. Anaksimenes’ te Homeros’takine oranla ussal bir biçimde sunulan ruhun havayla özdeşliğine ilişkin yaygın kanı, Pythagorasçı düşüncede dini inanışlarla iç içe geçerek kendisini gösterir. Pythagorasçılar evrenin, bütününe yayılan ve yaşamın kaynağını oluşturan nicelikçe sınırsız bir havayla kuşatıldığını ileri sürerler. Pythagorasçılara göre insanın nefesi, ya da yaşamı ile sonsuz ve tanrısal olan evrenin nefesi, ya da yaşamı özce bir ve aynıdır. Evrenin bir, ebedi ve tanrısal oluşuna karşın insanlar çok, bölünmüş ve ölümlüdürler. Her yerde var olan ölümsüz ruh, insanda ölümlü bir bedene hapsolmuştur; oysa insanın özsel parçası olan ruhu ise, tanrısal kıvılcımdan pay aldığından ölümsüzdür. Bu ölümsüz ruh bedenden bedene girebilir. İleride Platon’u derinden etkileyecek ruh göçü düşüncesine (orphik düşünceye) göre, ruh bedenden bedene, insandan hayvana sürekli dönüşür; diğer bir deyişle ruh tıpkı ana-madde gibi yok olmaz. Böylece Pythagorasçılarla birlikte ilk kez maddeden ayrılabilen bir “ruh” kavramından söz edilebilir hale gelir.