CEVAP:

Hem ahlaki öğretilerinde hem de evreni anlama çabalarına yön veren itkide, Pythagorasçı felsefeye hâkim olan temel motif, “uyum” dur (harmonia). Pythagorasçılar uyuma ilişkin görüşlerini, büyük ölçüde müzik teorisine ilişkin çalışmalarından hareketle ortaya koyarlar. Telli sazlarda, telin uzunluğu ya da kısalığının ses üzerindeki etkisini inceleyen Pythagorasçılar, teli uzatıp kısaltarak sesin çeşitli perdelerini yakalamışlar, böylece gamın da mucidi olmuşlardır. Pythagorasçılar uyumlu seslerle sayısal oranlar arasındaki bağlantıdan hareketle, uyumu sağlayanın sayı olduğu ve bu nedenle evrendeki düzenin ardında yatan arkhenin de sayı olduğu görüşüne ulaşırlar. Miletos Okulu üyelerinin arkhe olarak su, hava gibi somut maddeleri seçmelerine karşın, Pythagorasçılar sayıyı arkhe seçerek soyut düşünüşe doğru önemli bir adım atmış olurlar. Pythagorasçılara göre sayılar evrendeki düzeni sağlarken, sayıların yokluğunda var olan ilişkili yapılar, düzen ya da yasa ortadan kalkar. Bu nedenle Pythagorasçıların seçtiği arkhe Miletos Okulu üyelerinin ortaya koydukları gibi maddeyi ya da özdek duyumunu değil, formel ya da ilişkisel bir yapıyı gösterir. Miletos Okulunun üyeleri evrendeki çoğulluğu oluşturan şeyin, karşıtların karışımı olduğunu öne sürmüşler ve bununla da yetinmişlerdir. Pythagorasçılar ise, buna düzen, oran, orantı düşüncelerini ekleyerek, var olanlar arasındaki niceliksel farklılıklara yönelmişlerdir. Diğer bir deyişle her bir ayrı şey, karışıma dâhil olan öğelerin farklılığından dolayı değil, bu öğelerin karışım oranlarından dolayı her ne ise o olmuştur. O halde, şeylerin yapısını bilmek demek, onu oluşturan öğelerin arasındaki oranın yasasını bilmek demektir. Tam da bu nedenle Pythagorasçı felsefe madde yerine, forma yöneliktir ve arkhenin sayı olarak seçilmesi, şeyleri oluşturan öğelerin yasasını bulma amacını taşır. Biraz aşırı bir yorumla Pythagorasçıların bugünkü doğa yasalarının oluşumuna benzer olarak, sayıların varlığını ortaya koydukları da ileri sürülebilir.