CEVAP:

Rassal araç rotalama problemi 2 farklı şekilde ortaya çıkabilir. İlki müşteri taleplerinin rassal olmasıdır. Diğeri ise müşterilerin bulundukları yerlerin rassal olmasıdır. Örneğin haftanın son günü banka şubelerinde biriken paranın, zırhlı araçlarla toplanıp merkeze taşındığını düşünelim. Hafta sonu itibariyle hangi şubede ne kadar para birikmiş olacağı önceden kesin olarak bilinemeyebilir. Ama taşıma aracının kapasitesi sınırlıdır. Toplanacak para miktarının tam bilinemiyor olması müşteri talebinin rassal olduğu duruma bir örnektir. Diğer örnek ise tamircilerin veya evlere su dağıtan araçların yaşadığı problemdir. Su dağıtmak üzere kendisine bir rota belirleyerek yola çıkan araca, turu sırasında mesaj gelerek yakındaki bir noktaya uğraması ve oraya da su dağıtımı yapması istenebilir. Bu durumda araç için rotanın hemen güncellenmesi gerekir. Bu örnek müşteri yerlerinin (düğümlerin) önceden kesin olarak bilinmediği, rassal olduğu duruma bir örnek olarak verilebilir. Aslında problemde başka rassallıklar da olabilir. Örneğin bir tamirci için tamire gittiği müşteride işlem zamanı bir rassal değişkendir. Yani ne kadar süreceği önceden kesin bir değer olarak bilinemez. Önceki tamir sürelerine bakılarak bir ortalama değer türetilebilir. Benzer şekilde aracın seyahat zamanı da aslında bir rassal değişkendir. Seyahat süresi genellikle ortalama hız ve yolun uzunluğuna bağlı olarak hesaplanır. Fakat trafik yoğunluğu, hava şartlarının etkisi ve diğer beklenmedik durumlar nedeniyle seyahat sürelerinin de kesin olarak söylenmesi mümkün değildir. Rassal araç rotalama problemindeki rassal kelimesi olayların rastgele gerçekleştiği anlamında değil de bir olasılık dağılımına uygun olarak gerçekleştiği anlamına gelir. Olayların hangi olasılık dağılımına uygun dağıldığı belirlenebilirse güvenilir bir tahmin de yapılabilir. Örneğin banka şubelerinden para toplama işinde toplanacak para miktarı geçmiş verilerden yararlanılarak tahmin edilebilir. Benzer şekilde su dağıtıcısı için yeni görevler çıkması örneğinde de en az ve en fazla kaç yeni görev çıkabileceği önceden tahmin edilebilir. Planlama yaparken de bunlar dikkate alınır.