CEVAP:

Recaizâde Mahmut Ekrem ve Abdülhak Hâmit’in sosyal ve siyasal konulara yönelmemelerinin temel nedenlerinden biri -hatta ilki- mücadeleci değil, daha çok sanatkâr mizaca sahip olmalarıdır. İkinci neden, hocaları olan ya da örnek aldıkları birinci kuşak edipleri politik mücadele içinde oldukları için hayatları hep sürgünde geçmiştir.  Üçüncü olarak Tanzimat ikinci kuşak edipleri, Muallim Naci’yi istisna tutarak söylenecek olursa aristokrat ailelerin çocuklarıdır. Bu nedenle aileden dolayı devlete ve bürokrasiye yakındırlar. Muallim Naci ise bir nevi manevi babası olan Sait Paşa’dan dolayı bürokrasiye yakındırlar. Tanzimat ikinci kuşak şairlerini sosyal meselelerden uzaklaştırmış, bu şairler siyasal mücadeleye hiç girmemişlerdir. Tanzimat ikinci kuşak şairlerinin eserlerinde onların yerine eserlerinde oluşturdukları kahramanlar vatan için, hürriyet için mücadele eder. Özellikle Muallim Naci ve Abdülhak Hâmit’in millî temaları işledikleri bazı eserlerinde bu tür kahramanlara rastlanır.