İSLAM AHLAK ESASLARI Dersi İSLAM AHLAKININ BİREYSEL BOYUTU 2: ÇİRKİN AHLAK (REZİLETLER) soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Reziletlerin, faziletin zıttı olarak düşünülmesinde bütün ahlâkçılar aynı yolu mu takip eder, yoksa farklı yaklaşımlar da sözkonusu mudur?


CEVAP: Fazilet konusunda ortak düşünse de çoğu ahlâkçı, reziletler meselesinde farklı düşünebilmektedir. Özellikle de reziletlerin zıddından erdem veya temel fazilet çıkarmanın yanlışlığının altı çizilmektedir. Örneğin Tûsîye göre reziletlerin faziletlerin zıddı olmaması gerekir. Bir şeyin zıddı bir olur, iki olmaz. Çünkü zıt zıdda en yüksek (kemal) derecede uzak ve zıt olmalıdır. Bu kemal derecesindeki uzaklık iki şey ile bir şey arasında olmaz. Mesela siyahın zıddı ancak beyazdır, zira kemal derecede uzaklık ancak bunlar arasında bulunur. Yeşil ve kırmızı siyahın zıddı değildir, çünkü aralarında kemal derecesinde uzaklık yoktur. Bu durumda faziletin ifrat ve tefrit olan iki tarafı fazilete zıt olmaz. Fakat aşırılık rezileti eksiklik reziletine zıt olabilir. Mesela yiğitlik, kemal derecesinde uzak olmadığı için korkaklık ve atılganlığa zıt değildir. Fakat atılganlık korkaklığa zıt olur, zira aralarında kemal derecesinde uzaklık vardır.