AFET EKONOMİSİ VE SİGORTACILIĞI Dersi Risk Yönetimi ve Sigorta soru detayı:

CEVAP:

Risk kelimesinin Yunancada “sarp kayalık” anlamına gelen “rhiza” kelimesinden türediği iddia edilmektedir. Risk kelimesi, antik çağda mecburi olarak kıyılar boyunca sahilin ya da kayalıkların yakınında yapılan deniz seyrüseferlerindeki tehlikelere atıfta bulunmak üzere kullanılan bir denizcilik terimi olarak ortaya çıkmıştır. Böylece risk kelimesi “denizde zorluklardan kaçınma” anlamında ortaçağ boyunca kullanılmaya başlanmıştır. Latincede ve avam Latincesinde de risk kelimesi “kısa kesmek” anlamındaki “resegare” fiilinden türetilen “resicium”, “risicium”, “riscus” olarak kullanılmıştır. İtalyancada ise risk kelimesi “tehlikeye düşmek” anlamına gelen “riscare” fiilinden “risico”, “risco”, “rischio”, İspanyolcada “riesgo”, Almancada “risiko”, Fransızcada ise “risgue” karşılığı olarak kullanıldı. 16. Yüzyılın başında Orta Yukarı Almancada risk kelimesi teknik bir kelime olarak “bir işi yapmaya cesaret etmek, taahhüt etmek” ya da “ekonomik başarıyı istemek” anlamında kullanılmaya başlandı. İngilizcede ilk kullanımı ise 1728 yılında olmuştur. Risk kelimesi zarf olarak ise 1826 yılında “riskli” (risky) şeklinde kullanılmıştır. Daha zayıf bir rivayete göre risk kelimesinin etimolojisinin Arapçadan kaynaklandığı da ifade edilmektedir. Bu görüşe göre risk kelimesinin zenginlik ve iyi talih anlamındaki “rızk” kelimesinden türetilmiş olabileceği de iddia edilmektedir. Genel kabul görmese de Çincede riskin iki sembolden oluştuğu, ilk sembolün tehdit, ikinci sembolün fırsat anlamına geldiği ileri sürülmektedir. İkisi birlikte yazıldığında ise risk anlamına gelmektedir. Risk sözcüğünü İngilizler İspanyolcadan, Almanlar ise İtalyancadan almışlardır. Bu sözcüğün diğer pek çok dile önceleri Fransızcadan geçtiği ancak Sanayi Devrimi sonrasındaki süreçte İngilizcenin Fransızcadan daha yaygın bir dil haline gelmesiyle birlikte “risk” sözcüğünün diğer dillere İngilizceden geçtiği ifade edilmektedir. Türk Dil Kurumu’nun Güncel Türkçe Sözlüğünde “risk” kavramının Fransızca “risque” kökünden, “riziko” kavramının ise İtalyanca “rizico” kökünden Türkçeye geçtiği belirtilmiştir. Güncel Türkçe Sözlükte “risk” ve “riziko” kavramları “zarara uğrama tehlikesi” şeklinde tanımlanmıştır. Yani Türkçede kullanılan “risk” ve “riziko” kavramlarının aynı anlamı taşıdıkları dolayısıyla her iki kelimenin anlamdaş oldukları kabul edilmiştir. Eski tarihli Türkçe kaynaklarda “riziko” kavramı daha çok kullanılırken günümüzde daha çok tercih edilen ise “risk” kavramıdır.