SORU: Rusya’nın Ermeni göçlerindeki amacı neydi?
CEVAP: Rus hâkimiyetindeki topraklara yönelik Ermeni göçü II. Abdülhamid döneminde devam etmiştir. Doğu Anadolu bölgesiyle yakından ilgilenen ve Hamidiye alaylarının kuruluşundan memnun kalmayan Rusya, bölgedeki Ermenileri göçe teşvik ediyordu. Rusya’nın amacı, Ermenilerin, Osmanlı Devleti’nin silâhlandırdığı aşiretlerin saldırılarına maruz kaldıklarından zorunlu olarak Rusya’ya iltica ettikleri izlenimini vermek ve Avrupa’nın dikkatini bölgenin üzerine çekmekti. Rusların söz konusu teşvik ve tahrikleri sonucu Eleşkirt civarında meskûn bazı Ermeni aileleri Nahcıvan’a göç etti. Güdümlü basın bu gibi münferit hareketleri Rus diplomatlarının arzusuna uygun bir şekilde kitlesel göç olarak yorumluyordu.
