HALK EDEBİYATINA GİRİŞ I Dersi HALK EDEBİYATINDA ANLATMALIK TÜRLER: MİTLER, EPİK DESTANLAR, EFSANELER soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Şamanist Altay Türklerine ait "Açları Doyuran Üşümüşleri Isıtan Ateş Anaya Alkış" başlıklı kam alkışıyla Anadolu Türkleri arasında ne gibi bir bağlantı kurulabilir?


CEVAP: Şamanist Altay Türklerine ait "Açları Doyuran Üşümüşleri Isıtan Ateş Anaya Alkış" başlıklı alkış metni Türk kültür tarihi için son derece önemli ve derin anlamlar taşımaktadır. Bu Altay kam alkışına göre ateş ana, -Türkçe ateş “od” ve “al” kelimeleriyle ifade edilirdi- geceleri al bir kısrağın üzerine binerek gezdiğine inanılması “Sen karanlık gecelerde, genç kızlar gibi saçlarını dalgalandırarak oynuyorsun, kırmızı ipekli kumaşlar sallayarak genç al kısrak üzerinde geziyorsun” şeklinde ifade edilmektedir. Bugün Anadolu dahil bütün Türk dünyasında hangi dine inanırsa inansın Türk boylarının tamamında “al karısı” veya “albastı” olarak adlandırılan inanışla ilişkilidir. Cümle içinde yer alan “kırmızı ipekli kumaşlar sallayarak” gezme, yine Türk dünyasının hemen her yerinde rastlanılan “al karısı” efsane ve memoratlarında alkarısının al ya da kırmızı renkli elbisesine ve düşkünlüğüne işaret etmektedir. Nitekim bu kutsal ruhu memnun etmek için yine adak olarak getirilip muhtemelen kutsal kayın ağacına bağlanarak adanan kırmızı ve beyaz (ak ve al) renkli bezlerin dokuz kat göğü de sembolize edecek şekilde “Dokuz parça kırmızı beyaz şeritler, paçavralar seni süslüyor.” Al ruhunu memnun etmek için sunulduğu anlaşılıyor.