HALK EDEBİYATINA GİRİŞ I Dersi HALK EDEBİYATINDA ANLATMALIK TÜRLER: MİTLER, EPİK DESTANLAR, EFSANELER soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Şamanist Altay Türklerine ait "Açları Doyuran Üşümüşleri Isıtan Ateş Anaya Alkış" başlıklı kam alkışında hangi varlıklar sıralanmaktadır?


CEVAP: Kitabımızda yer alan şamanist Altay Türklerine ait bir kam alkışında (duasında) ateşin ruhunun kutsanışı görülmektedir. Türk mitolojisinin yaratılış bağlamında geçirdiği, ormanda toplayıcı-avcı olarak yaşanan dönemin izlerini taşıması bakımından da dikkat çekici olan ateşe edilen bu alkışta, Gök Tanrı ve Umay Ana’nın yanı sıra inanılan diğer olağanüstü varlıklarda sıralanmaktadır. Bunların başında alkışın edildiği ve ayinin düzenlendiği kutsal dağ başı, dağ kültü, kutsal kayın ağacı ağaç kültü ve duanın doğrudan yöneldiği kutsal ateş dolayısıyla od ve ocak kültleri gelmektedir. Kayın ağacına “kayın anam” şeklinde hitap edilmesi hem en eski Türk köken miti olan kutsal kayın ağacından yaratılmayı ve zaman içinde de “ulusun” koruyucu ruhuna dönüşmesini göstermesi bakımından hem de günümüzde “kayınana, kayınata vb.” şekillerde yaşamakta olan akrabalık adlarının kökenini göstermesi bakımından son derece önemli ve dikkat çekicidir.