MODERN FELSEFE II Dersi HEGEL KARŞITLARI:SCHOPENHAUER VE NİETZSCHE soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Schopenhauer’a göre yeterli neden ilkesinin temel formlarına karşılık zihnimizde bulunan kavram ya da tasarımlar nelerdir? Açıklayıınz.


CEVAP: Zihnimizde bulunan kavram ya da tasarım türleri; ? Fiziksel nesneler; Bunlar uzayda ve zamanda birbirleriyle nedensel ilişkiler içinde var olurlar ve biz bunları sıradan deneyim aracılığıyla biliriz. Yine bunlar madde bilimlerinin inceleme konusunu oluştururlar. Bunlara ilişkin başta gelen bilim fizik bilimidir. Deneyimlerimizin ögeleri insan zihninde düzenlenir; zihnimiz deneyimlerimize a priori ilkeler olan uzay, zaman ve nedensellik kategorilerini verir, bunlar kendileri aracılığıyla nesnelere baktığımız lensler gibidir. Görüngülerin bu dünyasında Yeterli Neden ilkesi bize oluşu ya da değişimi açıklar. ? Matematiksel objeler; Burada uzay ve zamanla ilişkili olan geometri ve aritmetikle karşılaşırız. Geometri uzay parçalarının çeşitli konumlarını yöneten ilke üzerinde temellenir. Aritmetikse zaman parçalarını içerir; zaman parçalarının bağlanışı saymayı ve tüm sayıları doğurur. Uzay ve zaman parçalarına ilişkin yasa, yeter neden ilkesinin bir başka biçimini, yani varlık dediğimiz ilkeyi ortaya çıkarır. ? Soyut kavramlar; Bu objeleri çıkarım kurallarını uyguladığımız zaman öteki kavramlardan sonuç olarak çıkarırız. Kavramlar ve sonuçlar arasındaki ilişki yine yeterli neden ilkesi tarafından yönetilir, burası mantığın alanıdır ve burada yeterli neden ilkesi, bilme yollarına uygulanır. ? Ben bilgisi; Ben nasıl bir obje olabilir? Benkendilik (self) isteyen, istekte bulunan, istemde bulunan öznedir. Bu isteyen ya da davranan özne, bilen özne için konudur. Biz buna öz-bilinçlilik diyebiliyoruz. Ben ile onun istenç edimleri arasındaki ilişkinin bilgisini yöneten ilke, eylemin yeterli nedeni olarak, kısaca güdülenme (motivasyon) yasası olarak adlandırılabilir.