CBS’DE PROJE TASARIMI VEYÖNETİMİ I Dersi CBS’de Jeolojik ve Hidrolojik Haritalama soru detayı:

CEVAP:

Magmatik aktiviteye bağlı oluşan yüzey ve
derinlik kayaçlarının, yeryüzünde atmosferik (yağış,
rüzgar, sıcaklık değişimi, vb.) süreçlere maruz kalması
sonucu, bu kayaçlarda bozunma ve ayrışma
gözlenmektedir. Bozunan ve ayrışan kayaç parçalarına
sediman (sediment) denmektedir. Sedimanlar
bulundukları alanda hüküm süren erozyon ve taşınım
süreçleri (akarsular, gel-git, buzul, rüzgar) ile
depolanabilecekleri farklı alanlara (çökelme ortamı)
taşınmakta ve jeolojik zaman içinde bu alanlarda
depolanmaktadır.
Sedimanter (tortul) kayaçların çökelme ortamı genellikle
okyanuslar ve denizler olmakla birlikte, akarsu yatakları,
çöller, bataklıklar ve düşük eğimli alanlardır. Sedimanter
kayaçlar, çökelme ortamında depolanan sedimanların
zaman içinde birikmesi ve sıkışması sonucunda
oluşmaktadır. Bu kayaçlar kırıntılı (alüvyon, çakıl taşı,
kumtaşı, vb.), kimyasal (traverten, kireçtaşı, vb.) ve
organik (kömür, tebeşir, kaya tuzu, vb.) olmak üzere üç
şekilde oluşabilmektedir. Toros Dağları (kireçtaşları),
Konya Kapalı Havzası (kırıntılı), Batı Anadolu Graben
Sistemi (kırıntılı) ile Hafik-Sivas, Tuzluca-Iğdır ve
Zonguldak dolayları (kimyasal) ülkemizde yüzeylenen
önemli sedimanter kayaçlara örnek gösterilebilir.