TÜRKİYE SELÇUKLU TARİHİ Dersi DEVLET TEŞKİLATI KÜLTÜR VE MEDENİYET soru detayı:

CEVAP:

Türkiye Selçuklularının askerî teşkilâtı da esas itibariyle Büyük Selçuklunun devamı mahiyetindedir. Bu sebeple her ikisi de, boylar birliği esasına dayanan bozkırlı Türk Devleti hüviyetleri dolayısıyla Türkmenlere dayanmaktaydılar. Ancak devletin aslî unsurunu ve büyük ölçüde askerî gücünü oluşturan Türkmenler, Selçuklu sultanlarının merkeziyetçi politikalarına direndikleri ve şehzâde isyanlarında devleti sarsıntıya uğratacak roller oynadıkları için zamanla sistemin dışına çıkarıldılar. Büyük Selçuklular’da Nizâmülmülk’ün tavsiyesiyle, boy dayanışması kırılacak şekilde, kendilerinin alternatifi olan gulâm sistemi içinde dağıtılmaya çalışılmışlardı. Buna rağmen direnen unsurlar batıya göç ederek Azerbaycan ve Anadolu’da yoğunlaştılar. Türkmenler aynı problemlerin yaşandığı Türkiye Selçuklularında ise, 1176’dan sonra daha çok uçlara itilmek suretiyle merkezden uzaklaştırılmış; fakat uç beylerinin idaresinde askerî hizmete devam etmiş, ikinci dönem beyliklerin de temelini oluşturmuşlardır.