PARA POLİTİKASI Dersi MERKEZ BANKACILIĞININ GELİŞİMİ VE TCMB soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Sermaye yapılarına göre farklı statüye sahip, farklı merkez bankalarının ortaya çıkmıştır. Bunlar nelerdir?


CEVAP:

Merkez bankaları önceleri özel sermayeli bir banka niteliğinde kurulmuştur. Ancak süreç içinde devletçi ve liberal görüşler gündeme gelmiş, bu gelişmelere bağlı olarak merkez bankalarının büyük bir bölümü devletin denetiminde görev yapan özerk kuruluşlar statüsüne sahip olmuşlardır. Bu bağlamda sermaye yapılarına göre farklı statüye sahip, farklı merkez bankalarının ortaya çıktığını görmekteyiz. Bunlar:

  • Sermayesinin tamamı devlete ait olan merkez bankaları,
  • Sermayelerinin bir bölümü devlete, diğer bölümü de özel kişilere ait olan merkez bankaları,
  • Sermayelerinin tamamı ticaret bankalarına ait olan merkez bankaları,
  • Sermayeleri devlet, özel kişiler ve ticaret bankalarınca oluşturulan merkez bankaları, olarak sıralanmaktadır.

Bununla birlikte, sermayelerinin oluşumunda belli ölçüde özel kişi ve kuruluşlar olmasına rağmen, günümüzde birçok ülkede merkez bankaları, devlet sermayesi ağırlıklıdır. Bu anlamda merkez bankalarının çoğu devletin yönetimindedir.