TEMEL CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU BİLGİSİ Dersi Mahkemelerin Görev ve Yetkisi, Uyuşmazlıklar Arası Bağlantı ve Ceza Muhakemesi Şartları soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Şikayetten feragat ve şikayetten vazgeçme nedir?


CEVAP:

Şikayetten feragat, şikayet hakkı doğduktan sonra bu hakkın süresi içinde kullanıl- mayacağının belirtilmesidir. Şikayetten feragat, yasada düzenlenmiş değildir. Suç işlen- meden, yani hak doğmadan hakkın kullanılmasından vazgeçilmesi mümkün değildir. Ancak, doğmuş olan bir hakkın kullanılmasından feragat edilebilir. Şikayetten feragat, açık olabileceği gibi; örtülü (zımni) de olabilir. Feragat, failin kabulüne bağlı değildir. Bu nedenle tek taraflı bir işlemdir ve suça katılanların tümünü etkiler.

Şikayeti şikayeti geri alma (Kanunun ifadesiyle, şikayetten vazgeçme), şikayet hakkı kullanıldıktan sonra, şikayetin geri alınmasıdır. Şikayetten vazgeçme, onu kabul etmeyenşüpheli veya sanığı etkilemez (TCK m.73). Bir başka deyişle, şikayetten vazgeçme, karşı tarafın kabulüne bağlıdır. Kanunkoyucu bu şekilde, şüpheli veya sanık olarak toplumdaki saygınlığı zedelenen kişinin, beraat etmek suretiyle bu lekeden kurtulma hakkını güvence altına alınmak istemiştir. Şikayetten vazgeçme, suça katılanların tümünü etkiler. Vazge- çen, suça katılanlardan bazıları hakkında vazgeçme hakkını kullanmadığını ileri süremez. Vazgeçmeyi kabul eden tüm failler, vazgeçmenin etkisinden yararlanır. Buna, vazgeçme- nin sirayeti veya bölünmezliği denir.

Şikayetten vazgeçme karşı tarafın kabulüyle, hüküm kesinleşinceye kadar mümkün- dür (TCK m.73/4). Kanunkoyucu, şikayetten vazgeçmenin kural olarak infaza engel ol- mayacağını belirtmiştir. Şikayet nasıl yapılmışsa, vazgeçmenin de aynı şekilde yapılması gerekir. Şikayet yazılı olacağına göre, vazgeçme de yazılı olmalıdır (m.158).

Vazgeçmeyle birlikte şikayet hakkı düşmüş olacağından, aynı olay hakkında bir daha şikayette bulunulamaz. Aynı şekilde feragattan da sonradan vazgeçilemez. Bu durum “feragattan feragat, vazgeçmeden de vazgeçme olmaz” şeklinde formüle edilebilir. Şikayetten vazgeçme, şahsi haklardan vazgeçildiği anlamına gelmez. Bu bağlamda suçtan zarar gören şikayetten vazgeçerken şahsi haklarından da vazgeçtiğini açıkça ifade etmedikçe, daha sonra bu haklarını ilgili yargı merciinde talep edebilir (TCK m.73). Yargılama sırasın- da şikayetten vazgeçilmesi halinde muhakeme düşme kararı ile sona erer (m.223/8; TCK m.73/4). 

Suça ilişkin şikayet, Cumhuriyet Başsavcılığına veya kolluk makamlarına yapılabilir. Valilik veya kaymakamlığa ya da mahkemeye yapılan şikayet, ilgili Cumhuriyet Başsavcı- lığına gönderilir. Yurt dışında işlenip ülkede takibi gereken suçlar hakkında Türkiye›nin elçilik ve konsolosluklarına da şikayette bulunulabilir. Bir kamu görevinin yürütülmesiyle bağlantılı olarak işlendiği iddia edilen bir suç nedeniyle, ilgili kurum ve kuruluş idaresine yapılan şikayet, gecikmeksizin ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir. Şikayet yazılı veya tutanağa geçirilmek üzere sözlü olarak yapılabilir. Yürütülen soruşturma sonucunda kovuşturma evresine geçildikten sonra suçun şikayete bağlı olduğunun anlaşılması halin- de; mağdur açıkça şikayetten vazgeçmediği takdirde, yargılamaya devam olunur (m.158).