TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI I Dersi Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatında Şiir: I (I. Kuşak) soru detayı:

CEVAP:

Şinasi’nin yeni anlayışın ilk örneklerinden biri olan “Münacat”ı, klasik tevhitlerden çok ciddi farklarla ayrılmaktaydı. Klasik şairler,
“Tanrı’nın kudretini göstermek için teferruata inerler, hemen bütün mahlukları sayarlardı: Öküz, vaşak, yılan, örümcek, ipekböceği, kuşlar, bitkiler, buğday, ağaçlar ve çiçekler, çimen; kıymetli taşlar; inci, misk, şeker ve bal... Sonra peygamberlerin
mucize ve hayatlarından: İsa, Musa, İbrahim, İsmail, Süleyman, Zekeriya! Bu varlıklardan her biri eski şairler için bir ‘mazmûn’ yapma vesilesi idi.”. Böyle olunca da Tanrı fikri teferruatın arasında boğulup gidiyordu. Şinasi’ye gelince o, “her şeyden önce, eski münacatları dolduran malzeme yığınını ayıklıyor. Tanrı fikrini yeryüzüne ait teferruatla değil, kâinatın bütünlüğü içinde ortaya koyuyor. Gayesi, sanat göstermekten ziyade Tanrı ile kâinat arasındaki münasebeti anlatmaktır. Bundan dolayı fikri örten ve dağıtan kelime oyunlarını da bırakıyor. Minyatüre çok benzeyen eski münacatların karşısında Şinasi’nin ‘Münacat’ı sade çizgilerle yapılmış bir desene benzer.”. Fakat Şinasi’yi “Münacat”ında eskilerden ayıran en önemli tarafı, modernleşmenin beraberinde getirdiği akılcı ve şüpheci bakış açısı idi.