CEVAP: Yaşlanmaya bağlı diş çürümeleri ve kayıplarında artma, tat ve koku reseptörlerinde zayıflama, tükrük ve sindirim enzimlerinde azalma, özafagus hareketlerinde ve yutkunma organizasyonunda bozulma, mide mukozasında atrofi, mide boşalmasında hafif gecikme, mide asit salgısında azalma, ince bağırsak mukozası yüzey alanı ve boyunda kısalma (Ca+2 ve K+ emiliminde azalma), kolon mukozasında atrofi, mukozal bezlerde yapısal bozukluklar, hem sirküler hem de longitidunel kas tabakalarında hipertrofi (konstipasyon), karaciğer büyüklüğünde ve kan akımında azalma, karaciğerde kolesterol sentezinde artma, safra asidi sentezinde azalma (taş oluşumu riski), pankreasta yassılaşma, amilaz ve lipaz enzimlerinde hafif azalma (yağ emilimi bozukluğu riski) görülür. Ameliyat öncesi dönemde, yaşlı bireyin beslenme durumunun değerlendirilebilmesi için boy-kilo ölçümü yapılmalı, beden kitle indeksi hesaplanmalı ve serum albümin düzeyi kontrol edilmelidir. Ciddi malnütrisyon durumlarında ameliyat ertelenebilir. Ameliyatın ertelenmesi uygun değilse, hastanın beslenme durumu enteral ya da parenteral beslenmeyle düzenlenmeye çalışılır. Yaşlı hastanın ağız hijyeni, mevcut dişler ve protezleri de değerlendirilmeli ve bakımları sağlanmalıdır. Özelikle eksik dişler ve diş protezleri anestezist için önemlidir, çünkü entübasyon sırasında protezler yerinden çıkabilir, yer değiştirebilir ve hava yolunu tıkayabilirler. Dudak kuruma ve çatlamalarına karşı ise yumuşatıcı krem ve pomatlar uygulanmalıdır. Ameliyat sonrası dönemde, yaşlı hastanın beslenmesi ve sıvı-elektrolit dengesinin korunması için gözlem ve aldığı çıkardığı izleminin dikkatli yapılması önemlidir. Yaşlanmayla besinlerin emilimi azalacağından yaşlılar beslenme yetersizliği, vitamin eksiklikleri ve demir eksikliği anemisine duyarlıdırlar. Yaşlılarda atherosklerotik değişikliklere bağlı olarak karaciğere kan akımının azalması ve karaciğerdeki enzimatik aktivitenin azalmış olması ilaçların metabolize olmasını etkiler. Bu nedenle ilaçların dozları önerilen şekilde azaltılmalıdır. Ameliyat sonrasında bulantı, kusmayı önlemek için hastaya verilecek besinlerin miktarı yavaş yavaş artırılmalıdır. Laboratuvar testlerinin sonuçları özellikle hemoglobin ve hematokrit düzeyleri dikkatli bir şekilde izlenmeli, hastada ameliyat öncesi anemi bulunmasının, ameliyat sonrasında kan kaybına bağlı daha ciddi bir sorun oluşturabileceği unutulmamalıdır.