TOPLUMSAL CİNSİYET ÇALIŞMALARI Dersi Toplumsal Cinsiyet ve İktidar soru detayı:
SORU:
Siyasal iktidarı sosyal iktidarlardan ayıran bazı özellikler nelerdir?
CEVAP:
Bu özellikler içerisinde en ayırt edicisi, siyasal iktidarın kapsamına ilişkin olan özelliktir. İki insan ya da grup arasında var olan sosyal iktidar/mikro iktidar kapsamı bakımından sadece o kişileri ya da grup üyelerini kapsadığı halde, siyasal iktidar o ülkede yaşayan bütün insanları kapsar. Bunun anlamı, siyasal iktidarın o ülkede yaşayan bütün insanları bağlayan, bütün insanların uymak zorunda olduğu kurallar koymak, kararlar almak ve bu kural ve kararları yürütmek yetkisine sahip olmasıdır. Aynı şekilde bu kurallara ve kararlara uymayanları cezalandırma yetkisi de siyasal iktidara aittir. Bununla birlikte siyasal iktidar ona tabi olan insanların, koyduğu kurallar ve aldığı kararlar üzerinden, davranışlarını kontrol etme ve siyasal iktidarın iradesini insanlara kabul ettirme ve son sözü söyleme yetkisini de elinde tutar. Bu yetkileri kullanırken siyasal iktidarın sahip olduğu en büyük güç ve kendisini diğer iktidar biçimlerinden ayıran en temel özellik, siyasal iktidarın kuvvet ve zor kullanma gücüne sahip olmasıdır. Bu önemli bir noktadır, çünkü diğer sosyal iktidar/mikro iktidar biçimlerinden farklı olarak sadece siyasal iktidarın kararlarını, kurallarını ve iradesini uygulatmak ve yürütmek için gerektiğinde kuvvete ya da zor kullanmaya yetkisi vardır. Siyasal iktidarlar bu yetkiyi toplumsal düzenin sağlanması ve sürdürülmesi ile toplumun ve devletin bekası üzerinden meşrulaştırırlar ve dolayısıyla da bu noktada meşru güç kullanma tekelinin sadece siyasal iktidara ait olduğu söylenebilir. Bu noktada siyasal iktidarın diğer tüm mikro iktidar ilişkilerinin üstünde yer aldığı, diğer tüm iktidar biçimlerine üstün olduğu da ileri sürülebilir. Bir başka ifadeyle siyasal iktidar bir ülke sınırları içinde yer alan “meşru güç kullanma tekeline sahip en üstün iktidardır”. Ancak siyasal iktidarın güç kullanma tekeline sahip olması gerçeği siyasal iktidarın edimlerinin her zaman kuvvet ya da güç unsuru üzerinden gerçekleştiği ya da gerçekleşmek zorunda olduğu anlamına gelmemektedir. Bir siyasal iktidarın istikrarı için asıl önemli olan, o iktidara tabi olanların yani yönetilenlerin kendi rıza ve istekleriyle bir başka ifadeyle hiçbir zorlama olmaksızın siyasal iktidarın karar ve kurallarına kendiliklerinden uyması, itaat etmesi ya da rıza göstermesidir. Çünkü sadece kuvvet ya da güç kullanma üzerinden kendisini gerçekleştiren bir siyasal iktidarın kendisini devam ettirmesi oldukça zor olacaktır. Dolayısıyla önemli olan yönetilenlerin siyasal iktidara rıza göstermesidir. Bu rızayı ortaya çıkaran temel belirleyen ise halkın siyasal iktidarı meşru olarak kabul etmesi ya da siyasal iktidarın edimlerinin meşru olduğuna dair bir inanca ve bilince sahip olmasıdır.