SİYASET SOSYOLOJİSİ Dersi SİYASİ PARTİLER VE SİYASİ PARTİ SİSTEMLERİ soru detayı:
SORU:
Siyasi parti kavramının ortaya çıkışı hangi döneme dayanmaktadır?
CEVAP: Siyasi partilerin kavram olarak geçmişi, ortaya çıktıkları on dokuzuncu yüzyıldan çok fazla gerilere, Roma İmparatorluğu dönemine gider. Roma İmparatorluğu’nda "parti" kavramı, Senato tarafından kontrol edilen şeref payelerini, ücretleri ve terfileri tartışmak üzere asillerin ve halkın bir araya gelmelerini anlatmakta kullanılırdı. O zamandan 17. yüzyıla kadar olan süre içinde kavram değişikliğe uğrayarak, özellikle hizip ve çıkar grubu gibi anlamları da içerir olmuştur. Bazı tarihçiler bugünkü anlamda parti kavramının 1660 Restorasyonu ile 1832 Reform Yasasını kapsayan dönemde İngiltere’de Whig’ler ve Tory’lerden kaynaklandığını ileri sürmektedirler. Tory ve Whig grupları İngiltere’de 17. yüzyılda ortaya çıkan ve aynı ülkede sırasıyla bugünkü Muhafazakar ve Liberal partilerin ataları sayılan gruplardır. Ancak, söz konusu gruplar gerçek anlamda siyasi partilerden daha çok birer hizip niteliğindeydiler. İngiltere’de gerçek anlamda siyasi partilerin ortaya çıkması ise 1832 Reform Yasası dönemine rastlamaktadır. Söz konusu yasa çok sayıda seçmeni olan kentsel seçim çevrelerinde bir seçim kampanyasının yürütülmesini zorunlu kıldığından, bu kampanyayı yürütecek politik bir örgüte de gereksinme duyulmuştur.
Siyasi partilerin kavram olarak geçmişi, ortaya çıktıkları on dokuzuncu yüzyıldan çok fazla gerilere, Roma İmparatorluğu dönemine gider. Roma İmparatorluğu’nda "parti" kavramı, Senato tarafından kontrol edilen şeref payelerini, ücretleri ve terfileri tartışmak üzere asillerin ve halkın bir araya gelmelerini anlatmakta kullanılırdı. O zamandan 17. yüzyıla kadar olan süre içinde kavram değişikliğe uğrayarak, özellikle hizip ve çıkar grubu gibi anlamları da içerir olmuştur. Bazı tarihçiler bugünkü anlamda parti kavramının 1660 Restorasyonu ile 1832 Reform Yasasını kapsayan dönemde İngiltere’de Whig’ler ve Tory’lerden kaynaklandığını ileri sürmektedirler. Tory ve Whig grupları İngiltere’de 17. yüzyılda ortaya çıkan ve aynı ülkede sırasıyla bugünkü Muhafazakar ve Liberal partilerin ataları sayılan gruplardır. Ancak, söz konusu gruplar gerçek anlamda siyasi partilerden daha çok birer hizip niteliğindeydiler. İngiltere’de gerçek anlamda siyasi partilerin ortaya çıkması ise 1832 Reform Yasası dönemine rastlamaktadır. Söz konusu yasa çok sayıda seçmeni olan kentsel seçim çevrelerinde bir seçim kampanyasının yürütülmesini zorunlu kıldığından, bu kampanyayı yürütecek politik bir örgüte de gereksinme duyulmuştur.