CEVAP:

Ülkemizde yemek yeme alışkanlıkları tarihsel ve
bölgesel değişiklik gösterdiği gibi köy, kent gibi yerleşim
birimlerine göre de değişiklik göstermektedir. Bu
farklılıklara rağmen toplumumuzda yine de ortak
özellikler görülmektedir. Sofra geleneği mutfak
kültürünün en önemli bileşenlerinden biridir. Bölgede
eskiden yemekler geleneksel yer sofrasında yenirken
günümüzde çoğunlukla masada çatal kaşık kullanılarak
yenilmektedir. Ancak bazı yörelerde ve kırsal kesimde yer
sofrası kullanımı devam etmektedir. Bölgede sofra
düzeninde genellikle fazla bir farklılık görülmemektedir.
Geleneksel yer sofrasında önce yere ekmek ve kırıntıların
dökülmemesi için sofra bezi ya da sofra örtüsü serilir,
üzerine yüksekliği sağlamak amacıyla kasnak ya da açılıp
kapanan sofra altlığı, onun üstüne de sini yerleştirilir. Kişi
sayısına göre kaşıklar konur. Eskiden tahta kaşıklar
kullanılırken günümüzde metal kaşık ve çatal
kullanılmaktadır. Peçeteler ya sininin kenarına ya da sofra
bezinin üzerine yerleştirilir. Eskiden kumaş peçeteler
kullanılırken günümüzde yerini kâğıt peçetelere
bırakmıştır. Salata, yoğurt, turşu gibi yiyecekler sinin
üzerine uygun bir şekilde yerleştirilir. Burdur’da eskiden
davet veya ziyafet yemekleri, “tabla” denilen tahtadan
yapılmış yuvarlak ayaklı sinilerde yenilmiştir. Sininin
etrafın- da yere diz çökülür, ekmeğin yere dökülmemesi
ve üzerlerine yemeğin sıçramaması için “peşkir” denilen
uzun, dikdörtgen biçimindeki kumaş peçeteleri dizlere
örtülür veya sofra bezleri dizlere çekilir. Yemek servisine
ilk yemeğin (genellikle çorba) sofraya gelmesiyle başlanır,
tek kaptan yenilir, ortadaki yemek bittiğinde sırayla diğer
yemekler getirilmektedir. Bazı yörelerde (Antalya) ise yer
sofrasında ayrı tabaklarda çatal, bıçak, kaşık kullanılarak
yemek yenildiği görülmektedir. Eskiden Alanya, Antakya,
Kahramanmaraş ve Tarsus’ta tatlı hariç yemeklerin hepsi
sofraya konmuş, isteyen istediği kadar yemiştir.
Günümüzde ise yer sofrasının yerini masalar almakta ve
yemekler ayrı tabaklarda ve belirli bir sırayla servis
edilmektedir. Kalabalık ailelerde ve davetlerde erkeklere,
kadınlara ve çocuklara ayrı sofralar kurulmaktadır.
Sofraya büyükler genellikle bağdaş kurarak, çocuklar ve
hanımlar diz çökerek otururlar. Yemek sağ elle yenir.
Yemeğe ilk evin büyüğü “besmele” (Allah’ın adı) ile
başlar, “Elhamdülillah” (Allah’ın verdiği nimete
şükretme) diyerek sofradan kalkar. Bölgede yemek servisi
genellikle evin hanımı veya genç kızı tarafından yapılır.