CEVAP:

1980’lerin ortasında Sovyetlerin başına geçen Michail Gorbaçov’un yeni tavrı ve buna uygun politikaları, bir taraftan Batı ve Doğu Blokları arasındaki ilişkilerin ısınmasına yol açarken, diğer taraftan da SSCB içinde dünya gidişatına ayak uydurmayı amaçlayan süreçlerin başlatılmasına yol açmıştır. Sovyet Bloku’nun çöküşü tam da böyle başlamıştır.

Reformların amaçlarına değinirken, Gorbaçov bayağı da ileri gidiyor ve “politik kültürün” değiştirilmesinden bahsediyordu. Fakat bu sürecin başlangıcında belirlenen amaçlardan bu denli sapılacağını en iyi toplum bilimciler bile tahmin edememişti. “Pe- restroyka” (yeniden yapılanma), üretim sürecine yeni yaklaşımlar getirip çalışanların alınan sonuçlara ilgisini çekecek şekilde yeniden yapılandırmayı öngörüyordu. “Glasnost” (açıklık, şeffaflık) ise düşünce ve düşünceleri ifade etme özgürlüğünü ifade etmekteydi. Bu süreçlerin amacı, komünist sistemin kitlelerin ekonomik beklentilerine yanıt vererek, SSCB’yi sanayileşmiş toplumların düzeyine çıkartıp Komünist Parti’yi de kitlelerin istek ve beklentilerini daha iyi yansıtacak, onları yönetime katacak biçimde yeniden yapılandırmaktı (Ülman, 1992, s.33). Ancak beklenen olamadı ve her geçen gün SSCB’de iktidara yönelik tepkiler artmaya başladı. Öncülüğü yine Polonya yaptı. İşçilerin 1988’de başlattıkları grev, sistemin değişmesi ve Sovyetler Birliği’nin nüfuz alanından çıkmasıyla sonuçlanan dev harekete yol açtı.