SORU: Sovyet sömürge siyasetinin ekonomik alanda izlediği politikalar nelerdir?
CEVAP: Bolşevik devriminin onuncu yılında, 1927’de uygulamaya konulan ilk Beş Yıllık Kalkınma Planı çerçevesinde Orta Asya ekonomisi büyük değişimlere sahne oldu. En önemli hususlar tarımın kollektifleştirilmesi ve göçebelerin yerleşik hayata geçirilmesi oldu. Göçebe hayvancılığın yapıldığı Kazak SSC ve Kırgız SSC’de ise zorla yerleşik hayata geçirme politikası büyük felaketlere yol açtı. Bunun sonucunda binlerce hayvan telef oldu, binlerce Kazak ve Kırgız yerlerinden edilerek açlığa mahkûm edildi. Sovyetler Birliği’nin II. Dünya Savaşına girmesi Orta Asya bölgesini de etkiledi. Cepheden bir hayli uzak olmasına rağmen binlerce Orta Asyalı genç erkeğin savaşa katılmak için evlerinden uzaklaşması bölge ekonomisini olumsuz etkiledi. Ayrıca yine savaşın bir yan etkisi olarak 2 milyondan fazla göçmen daha güvenli bir bölge olduğunu düşündükleri Orta Asya’ya akın etti. Savaşın getirdiği güvenlik endişeleriyle yüzlerce sanayi tesisi cepheye yakın bölgelerden daha içlere yani Orta Asya’ya taşındı. Özellikle madencilik ve petrol üretim tesisleri Kazakistan ekonomisinin en önemli unsurları haline geldi. II. Dünya Savaşı sonrasında Sovyetler Birliği’nde tahıl üretiminde çok ciddi bir düşüş yaşandı. Stalin’den sonra başa geçen Nikita Kruşçev (1894-1971) Kazakistan ve Batı Sibirya topraklarının tahıl üretimi için kullanılabileceğini düşünüyordu. Bunu bir devlet politikası haline getirdi. Temelinde sömürge siyaseti olan Sovyet politikaları bölgeye belli oranda hızlı bir ekonomik gelişme getirdi. Ayrıca siyasi ve kültürel modernleşme beraberinde asimilasyon ve tarihsel köklerden kopmayı getirdi. Özellikle Rusçanın anadil haline gelmesi Rus kültür ve medeniyetinin tüm Orta Asya Türk toplumlarında gündelik hayatın önemli bir parçası haline gelmesine yol açtı.