CEVAP:

Sovyetler Birliği 1980’lerde ekonomik-mali anlamda özellikle de silahlanma harcamalarından dolayı büyük bir darboğaza girmiştir. Petrol Krizi döneminde önemli bir gelir elde eden SSCB, bu gelirini uzay projelerine ve silahlanmaya harcamak zorunda kalınca, toplumsal refahın artması sağlanamamış, bu da çöküşü hızlandırmıştır. Vatandaşlarının eğitim, sağlık, istihdam, barınma gibi ihtiyaçlarına yeterince cevap veremeyen SSCB’de asıl önemli kırılma ise 11 Mart 1985’te yönetime gelen Mikhail Gorbaçov ile birlikte yaşanmıştır. Söylem ve uygulama bakımından kendinden önceki bütün liderlerden belirgin bir biçimde ayrılan Gorbaçov, altı yıllık iktidarı döneminde “Glasnost” ve “Prestroika” adı altında etkin reformlar gerçekleştirme çabası içinde olmuştur. Bunun için öncelikle Batı ile çatışmalarını en aza indirmeye çalışmış ve iyi niyet göstergesi olarak nükleer denemeleri durdurduğunu açıklamış, ardından orta ve kısa menzilli füze anlaşmalarını ABD ile imzalamış ve Afganistan’dan tek taraflı olarak çekilmiştir. Sovyetlerin 1988 yılına gelindiğinde Doğu Avrupa’daki askerlerini çekeceğini açıklaması bu ülke yönetimlerinde büyük bir şok etkisi yaratmış ve Sovyetlere karşı güvensizliklerini arttırmıştır. Bu güvensizlik ve yalnız bağımsızlık özlemi ve uluslararası diğer konjonkturel gelişmelerle birleşince, süreç komünist Doğu Blok ülkelerinin tek tek bağımsızlıklarını ilan etmesiyle sonuçlanmıştır. Sovyetler bu süreci durdurmaya çalışsa da başarılı olamamış ve ABD’nin tek süper güç olarak kaldığı yepyeni bir dönem başlamıştır. 1980’li yıllar Balkanlar ve Orta Doğu’da da özellikle Türk