LOJİSTİK PLANLAMA VE MODELLEME Dersi Lojistik Yönetiminde Karşılaşılan Eniyileme Problemleri ve Modellemenin Önemi soru detayı:
SORU:
Stok yönetimi modellerindeki farklılıkların nedenleri nelerdir?
CEVAP:
• Parametrelerin belirli veya rassal olması hâli: Talep, ürün teslim zamanları, fiyatlar gibi parametrelerin önceden kesin olarak bilinmesi veya biliniyor olduğunun varsayılması hâlinde daha kolay bir yapı ortaya çıkar ve bunlara belirli stok modelleri denir. Çözümü de daha kolay modellerdir. Öte yandan bu parametrelerin olasılıklı (rassal) olarak biliniyor olması hâlinde rassal modeller ortaya çıkar. • Malzemenin tüketim hızı: Malzeme tüketim hızı stokta bulundurulacak miktarı etkiler. Hızlı tüketilen bir malzeme varsa ona dair öngörülebilir bir talep var demektir. Bu nedenle stokta fazla malzeme tutulmasına gerek duyulmaz. Öte yandan seyrek tüketilen bir malzeme için durum farklıdır. Seyrek tüketim çoğu zaman yedek parçalarda görülür. Bu tür parçalara nadiren talep olur ve talep olduğunda da üretmek çok maliyetli olacağı için önceden belli bir süre için ihtiyacı tahmin edip parçayı üretmek ve elde bulundurmak istenir. • Ürün sayısı: Tahmin edilebileceği gibi tek bir ürün için stok izlemek çok daha kolayken çok sayıda ürünün olduğu bir sistemde stok izlemek NP yapıda bir problemle karşılaşılmasına neden olur. • Malzeme temin hızı: Hızlı temin edilen bir malzeme için çok stok tutmaya gerek olmayacağı açıktır. Öte yandan uzun temin süresi olan bir malzeme için stokta tutulacak miktarın belirlenmesi daha kritik bir konudur. • Stoklama yerinin sayısı: Stoklama yerinin tek olması çözümü kolaylaştırmakta ama çok olması ise zorlaştırmaktadır. Çok stok yerinin olması hâlinde nerede ne kadar stok tutulması gerektiği sorunu ortaya çıkmaktadır.