CEVAP:

Stok yönetimi başlı başına ayrı bir konudur ve bütün üretim sistemlerini ilgilendirir. Stok yönetimi temelde bir şeyden elde ne kadar bulundurulması gerektiğini belirlemeye çalışır. Elde bulundurulacak şey, bitmiş ürün, yarı mamul, ham madde olabileceği gibi işlem görmek için bekleyen bir parça veya taşınmak için bekleyen bir ürün de olabilir. Bunların yanı sıra müşteri taleplerindeki rassallığın üstesinden gelmek için de stok tutulması istenir. Öte yandan stok tutmak fazladan maliyete katlanmak anlamına gelir. Buna kısaca elde bulundurma maliyeti denir. Bir ürünü stokta (depoda) tutmak için depo yeri ayarlamanız, depoyu koruma altına almanız ve hatta gerekiyorsa özel iklimlendirme koşullarını sağlıyor olmanız gerekir. Bunlar, stok tutmak gerekmese olmayacağı için, aslında gereksiz maliyettir. Daha fenası stokta malzeme bulundurmak o malzemelere para bağlamak anlamına gelir. Stokta tutacağınız malzemenin değeri kadar parayı başka şekillerde değerlendirseniz daha kazançlı olacakken, stoktaki malzemeye bağlayarak fazladan para kazanma fırsatını kaçırmış olursunuz. Buna da fırsat maliyeti denir. Yalnız fırsat maliyetini ölçmek her zaman kolay değildir. Tabi bir de elde bulundurmama maliyeti vardır. Bu da üründen talep edildiği zaman elinizde olmayıp zarara uğrama durumunu gösterir. Örneğin, elinizde yeterli stok yoksa ve bu nedenle üretimde aksama olursa talepler karşılanamayabilir ve elde bulundurmamak nedeniyle bir maliyet oluşur. Ayrıca her siparişte katlanacağınız bir sipariş verme maliyeti ve bazen de sabit maliyet vardır. İşte bu nedenlerle stokta tutulacak malzeme miktarının çok iyi ayarlanmış olması gerekir. Öyle ki acil bir durumda sorun çıkmamalı, üretim aksamamalı, ama fazla stok tutarak gereksiz maliyete de yol açmamalıdır. Kısacası toplam maliyeti enküçük yapacak şekilde stok miktarının, ne zaman sipariş verileceğinin ve ne kadar sipariş verileceğinin belirlenmesi gerekir. Bunun için geliştirilen matematiksel yöntemlere stok yönetimi (Inventory management) modelleri denmektedir.