CEZA HUKUKUNA GİRİŞ Dersi Suçun Yapısal Unsurları soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

SUÇUN MADDİ UNSURLARI'ndan fiili anlatınız.


CEVAP:

Fiil, yönlendirici iradenin ürünü olan, belli bir amaca yönelen ve dış dünyada tezahür eden insan davranışıdır. Fiil, her suçta bulunması gereken zorunlu bir unsurdur. Fiil ol- maksızın suç olmaz. İnsan davranışına fiil niteliğini kazandıran, bunun bir irade ürünü olması ve belli bir amaca yönelik olarak gerçekleştirilmesidir.

Fiil niteliğini taşıyan insan davranışının bir özelliği, bunun irade ürünü olmasıdır. An- cak bu irade, kusurluluk ve dolayısıyla sorumluluk için aranan irade ile aynı değildir. Bu itibarla cebir veya tehdide maruz kalan kişinin davranışı da fiil olarak nitelendirilir. Bura- da, zorlanmış da olsa kişiye yüklenebilen bir irade vardır.

İradenin mutlak şekilde devre dışı kaldığı durumlarda fiilden söz edilemez. Ör- neğin, refleks hareketler fiil niteliği taşımaz. Refleks, iradi etkileşim olmaksızın vücudun gösterdiği reaksiyondur. Yine, sara hastası olan kişinin nöbet halinde iken gerçekleştirdiği davranışlar iradilik unsurundan yoksun olduğu için fiil değildir.

Fiilden söz edilebilmesi için, davranışı gerçekleştiren kişinin kusur yeteneğine sa- hip olması gerekmez. Bu nedenle, kusur yeteneğine sahip olmayan yaş küçükleri ve akıl hastalarının davranışları da fiil özelliği taşır.

Fiil, mutlaka dış dünyada görünümü olan bir insan davranışıdır. Bu nedenle, salt dü- şünce cezalandırılmaz. Bununla birlikte, düşüncenin sözle ya da herhangi bir şekilde dış dünyada ifade edilmesi fiildir. Bu itibarla insanların suç işlemeye alenen tahrik edilmesi, toplum kesimlerinin birbirlerine karşı kin ve düşmanlığa alenen tahrik edilmesi, kişilerin şeref ve haysiyetine saldırı oluşturan sözler söylenmesi halinde ceza hukuku anlamında bir fiil mevcuttur.

Fiil niteliğini taşıyan insan davranışının diğer bir özelliği de belirli bir amaca yö- nelik olmasıdır. Fiil, belirli bir amaca yönelen iradi insan davranışını ifade eder. Gerek kasten gerek taksirle işlenen suçlarda failin davranışı daima bir amaca yöneliktir. Kasten işlenen suçlarda; failin iradesi ve amacı suç teşkil eden bir haksızlığı gerçekleştirmektir. Örneğin, hasmına öldürmek amacıyla silahla ateş eden kişi, hukukun yasakladığı bir hu- susu gerçekleştirme iradesi ve amacıyla hereket etmektedir (kasten öldürme).

 

Taksirle işlenen suçlarda ise fail kural olarak hukuken önem taşımayan bir amaca yönelik olarak fiilini icra etmektedir. Ancak fail bu fiilin icrasıyla bağlantılı olarak dik- kat ve özen yükümlülüğü altındadır. Fail, hukuku ihlal gayesi gütmeyen fiilin icrasıyla bağlantılı olarak kendisine yüklenen dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranması, hukuken önem taşıyan bir başka neticenin gerçekleşmesine neden olmaktadır. Örneğin, dolu bir silahı temizlerken karşısındakinin ölümüne sebebiyet veren kişi, amaca yönelik bir hareketle (silahı temizleme), amaca uymayan bir neticeye (başkasının ölümü) sebe- biyet vermektedir. Burada failin amacı silahın temizlenmesidir. Bu amaca yönelik olarak gerçekleştirilen hareket, kişinin dikkat ve özen yükümüne aykırı hareket etmesi nedeniyle olması gerektiği gibi sonlandırılamamakta, hukuken önem arz eden başka bir neticenin ortaya çıkmasına sebebiyet vermektedir (taksirli hareket).