CEVAP:

Mezopotamya’da tüketilen gıda ürünlerine ilişkin en eski ve net bilgilerden birisi; Sümer ve Akad kelime listelerini taşıyan ve iki dilli olarak hazırlanan çivi yazılı tabletlerden alınmaktadır. Bu tabletlerde; arpadan yapılmış ekmek önemle belirtilmekteydi. Bunun yanında; arpa ve buğdaydan yapılan bir çeşit kek, tahıl ve baklagil çorbaları, soğan, pırasa, sarımsak, bal, peynir, elma, incir, üzüm ve kavun gibi meyvelerle tereyağı ve bitkisel yağlardan da bahsedilmekteydi (www.foodtimeline.org). Özellikle bahar geldiğinde; çevredeki dağlardan gelen yağmur sularıyla beslenen Fırat Nehri’nin her bir kolu söz konusu ürünlerin yetişmesi için gerekli olan suyun bölgeye taşınmasını sağlamaktaydı. Çiftçiler, bu küçük sel sularını kendi oluşturdukları sulama göletlerinde biriktirme yoluna gitmekteydiler. Bu biriken sular da özellikle sıcak ve kurak yaz aylarında kullanılmak amacıyla kazılan sulama kanallarıyla gerekli bölgelere taşınmaktaydı.

Farklı kaynaklarda farklı şekillerde ifade edilmekle birlikte; hammaddelerin üretildi- ği yerleri göz önüne alındığında ortaya çıkarılan tabletlerde de belirtildiği gibi ekmeğin ve biranın ilk üretildiği bölgenin Mezopotamya olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.

Döneminde çivi yazısının sadece din adamları tarafından yazılıp okunabildiği dikkate alındığında söz konusu tabletlerin bir aşçının ya da şefin yazmış olmasından ziyade bir rahip tarafından yazılmış olduğu ihtimalini güçlendirmektedir. Ancak pişirilirken dikkat edilmesi gerekenlerin ve pişirme sürelerinin bulunmaması konusu da söz konusu tariflerin profesyoneller için yazıldığı sonucunu ortaya çıkarmaktadır. Mutfakta üretilen yemeklerin tariflerinin yanında hangi üretim teknikleri ile üretildiklerinin de yazılı olduğu tabletlerde genelde az bulunan malzemelerle yapılan yemekler bulunmaktadır. Ayrıca tabletlerde; gıda malzemelerinin teslimatları, gıda sevkiyatları, kayıtları ve işçilerle askerlere bu amaçlarla yapılan ödemeler de yer almaktadır.