BATI EDEBİYATINDA AKIMLAR II Dersi Sürrealizm soru detayı:
SORU:
Sürrealizmin "alaycılık ve ironi" ilkesini açıklayınız.
CEVAP: Alaycılık ve İroni (Humour): Gerçeküstücüler “gülme”yi ikiyüzlülüğün boyun- duruğunu kırmakta kullanılabilecek en önemli araç olarak görür. Alaycı bir gülü- şe yaslanarak toplumsal güçlüklerden ya da engellerden kendini sıyırabilmelerini bir ayrıcalık olarak görürler. Duplessis’in ifadesiyle “Humourcu”, hayatı bir seyirci olarak görebilmek için kendini hayattan ayırır. Önünde kuklalar oynamaktadır ve o bu kuklaların davranışlarındaki ağırbaşlılığın ne kadar boş ne kadar asılsız ol- duğunu daha iyi görebilmek için yalnız iplere bakmakla yetinir. Günlük yaşayış, kaygısızca bakmasını bilenin gözünde ağırbaşlı görünüşünü yitirir, bir alay konusu olur. Böylece humour, dış gerçeğe karşı bir çeşit ilgisizliği de dile getirir. Gülünç- lükleri göstermek, göreneklerle alay etmek işi, ister istemez kurulu düzene başkal- dırma düşüncesinin, toplumsal ön yargılara boyun eğmeyi reddetmenin değişik bir yolla anlatılmasıdır. Humour, umutsuzluğun maskesidir. Kısacası mizah de- ğiştiremeyeceğini tahmin ettiği makro düzen karşısında sanatçının kendi varlığını ortaya koyabildiği bir kaçış alanıdır. Sürrealistler de bu alanı olabildiğince kullanır ve mevcudu oluşturan bütün değerleri alaya alabilir.
Alaycılık ve İroni (Humour): Gerçeküstücüler “gülme”yi ikiyüzlülüğün boyun- duruğunu kırmakta kullanılabilecek en önemli araç olarak görür. Alaycı bir gülü- şe yaslanarak toplumsal güçlüklerden ya da engellerden kendini sıyırabilmelerini bir ayrıcalık olarak görürler. Duplessis’in ifadesiyle “Humourcu”, hayatı bir seyirci olarak görebilmek için kendini hayattan ayırır. Önünde kuklalar oynamaktadır ve o bu kuklaların davranışlarındaki ağırbaşlılığın ne kadar boş ne kadar asılsız ol- duğunu daha iyi görebilmek için yalnız iplere bakmakla yetinir. Günlük yaşayış, kaygısızca bakmasını bilenin gözünde ağırbaşlı görünüşünü yitirir, bir alay konusu olur. Böylece humour, dış gerçeğe karşı bir çeşit ilgisizliği de dile getirir. Gülünç- lükleri göstermek, göreneklerle alay etmek işi, ister istemez kurulu düzene başkal- dırma düşüncesinin, toplumsal ön yargılara boyun eğmeyi reddetmenin değişik bir yolla anlatılmasıdır. Humour, umutsuzluğun maskesidir. Kısacası mizah de- ğiştiremeyeceğini tahmin ettiği makro düzen karşısında sanatçının kendi varlığını ortaya koyabildiği bir kaçış alanıdır. Sürrealistler de bu alanı olabildiğince kullanır ve mevcudu oluşturan bütün değerleri alaya alabilir.