CEVAP:

Metni okumaya fırsatı olmayan ve araştırmanın
ayrıntılarını bilmeyen bir okuyucu bu tabloya bakarak
kapsamdaki bilgileri elde edebilmelidir. Bunu
sağlayabilmek için bazı genel kuralları hatırlamakta fayda
vardır.
1. Tablolar tek bir değişkenin verilerini veya birden
fazla değişkenin verilerini bir arada özetlemek
üzere hazırlanabilir.
2. Tablonun hangi değişkenin ne verisini içerdiği
baslıkta belirtilmelidir. Her tablonun bir baslığı
olmalı ve bu baslık sade bir dille ifade edilmelidir.
3. Tablolarda kurgulanmış olan satır ve sütunların da
baslıkları mutlaka belirtilmelidir.
4. Değişken isimleri ana baslıkta yer alırken
değişkenin kategorilerinin isimleri de satırlarda
ve/veya sütunlardaki ilk kutular içinde yer
almalıdır.
5. Sıklık sütununun toplamı o değişken için toplam
katılımcı, gözlem veya cevap sayısını göstermeli,
yüzde sütununun toplamı da 100 rakamını
göstermelidir.
6. Tablolarda mümkün olduğunca kısaltmalar veya
simgeler kullanılmamalıdır. Kullanılacaksa bu
kısaltma veya simgelerin ne anlama geldiği
mutlaka tablo altında dipnot olarak ifade
edilmelidir.
7. Tablo gözlerindeki sayıların çok haneli veya
virgülden sonra birkaç ondalık basamağında olması
sayının diğer sayılar karsısında değerini tam
kavramamıza engel olabilir. Bunu önlemek için
sağa yaslı yazılması ve ondalık sayılarda her sayı
için virgülden sonra aynı sayıda ondalık basamağı
kullanılması gerekir. Örneğin hücrelerin birinin
yüzdesini 34,87 yazıp diğerini 25,2 diye yazmamalı
ve bunu da örneğin 25,28 gibi aynı basamak sayısı
ile ifade etmelidir. Bu durum tam sayılar için bile
böyledir. Örneğin yüzdelerin toplamı 100 değil
100,00 olarak yazılmalıdır. Her bir hücrede
virgülden sonra gidilen hane sayısı aynı olmalıdır.
8. Çok satır ve çok sütun taşıyan tablolar çok hücreli
tablolar olarak anılır. Bu tablolar ele alınan
değişkenin kategori sayısının çok olduğu anlamına
gelir. Hem satır hem de sütunda çok kategori
olunca tabloyu takip etmek zorlaşır. Bunu önlemek
için birer sütun veya birer satır atlayarak
gölgelendirme ise yarayabilir.
9. Tabloların hücreleri içine veya hücre aralarına
yatay ve dikey çizgiler doldurmak tabloyu okumayı
zorlaştırır. Sade ve gereksiz çizgilerden arındırılmış
tablolar önerilir.
10. Uzun tablolarda tablo bir sayfaya sığmazsa tabloyu
bölmek gerekecektir. Bu durumda her sayfada satır
ve sütun baslıkları tekrar gösterilmelidir. En iyisi
bu kadar uzun tabloları yapmamak veya uzunları
sadeleştirmektir.
11. Metinde ifade edilmemiş hiçbir bilgi doğrudan
tablo ile verilip geçilmemelidir. Tablosunu görüp
daha fazla bilgi edinmek istediğimizde metinlerden
bu ayrıntıları bulabileceğimiz şekilde metin-tablo
ilişkisi ve dengesi kurulmalıdır.