TEFSİR Dersi Kur’ân’da Takvâ soru detayı:
SORU:
Takva kelimesinin sözlük anlamı ve etimolojik kökeni nedir?
CEVAP:
“Takva/??????” kelimesi, dilimize Arapçadan geçmiş olan bir kelimedir. Bu kelimenin Türkçe sözlüklerdeki karşılığına baktığımızda, söz konusu kelimenin, birbirine yakın anlamlar erilerek tanımlandığını görüyoruz. Meselâ Şemseddin Sâmî, “takva”yı, Allah (celle celelûhu)’tan korkup, yasaklanan şeylerden çekinme, perhizkârlık, zühd”diye açıklarken; Ferit Devellioğlu ise “takva” kelimesini: “Allah (cc)’tan korkma, Allah (cc) korkusuyla dînin yasak ettiği şeylerden kaçınma” şeklinde, “ehl-i takva”yı da: “dînin yasak ettiği şeylere sımsıkı bağlı kalan veya kalanlar” diye tanımlamaktadır. Bu tanımlar; kısmen doğru olsalar da, “Takva” kelimesinin içinde bulunan anlam derinliğini ve zenginliğini yansıtmaktan uzaktır. Takva, Allah (cc)’ın vikâyesine (korumasına) girmek, emrini tutup azabından korunmaktır. Elmalılı’nın tespitlerine göre takva, sebebin müsebbebine bağlılığı türünden olarak, takva için en gerekli kelime “korumaktır.” Takva, takva ehlinin kelimesi, korunanların alameti olan kelimedir. Takva kelimesi takvanın aslı demek olur. Birçoklarına göre takva sözünden murad, tevhid ve şehadet sözleridir. Takva aynı zamanda fücûr kelimesinin zıddıdır. Nefsi kurtarmanın, Allah (cc)’ın korumasında fenalıktan korunmanın ismidir. Sonucu korunmak olan hayır, iyilik, itaati kapsar. Bazen “korku”ya takva denilir olmuştur. Dinde iki anlamda
kullanılır. Birincisi, sonunda ahirette zararlı olandan sakınıp korunmak demektir. Bunun eksiği ve fazlayı kabul eden geniş bir sahası vardır. En aşağısı cehennemde ebedî kalmaya neden olacak şirkten uzak kalmaktır. En yükseği de bütün duyularıyla Allah (cc)’a yönelme ve O’nun korumasına girmektir. Hakîkî takva budur. İkincisi ise, dinde bilinen özel anlamı vardır ki, mutlak olarak takva denildiğinde ve karine bulunmadığında maksat bu olur. Nefsi günahtan korumaktır. Bunun içinde nefsi büyük günahlardan korumak özellikle gereklidir. Takvalı olabilmek için, korunulması gereken günahları bilmek önemlidir. İlim olmadan takva olmaz