CEVAP:

Ricardo’nun karşılaştırmalı üstünlük modeli, Smith’in mutlak üstünlük modeli gibi bir arz modelidir. Bu modelde fiyatlar yalnızca arz faktörü (Ricardo modelinde emek maliyetleri) ile açıklanır. Yurtiçi maliyet ile yurtiçi fiyat (değişim oranı) aynı kavramlardır. Oysa çağdaş iktisat biliminin en temel bir ilkesi, fiyatın arz ve talep tarafından birlikte belirlenmesidir. Yalnız arz faktörüne dayalı analizler eksiktir. Nitekim, talep faktörüne yer verilmedikçe uluslararası ticaret teorisi analizlerinde şunları belirlemek olanağı yoktur: (a) Dönüşüm eğrisi üzerinde, dış ticaret başlamadan önceki denge noktası (kapalı ekonomide genel denge), (b) denge uluslararası fiyat oranı (denge dış ticaret hadleri) ve (c) dış ticarete açık bir toplumdaki üretici ve tüketici denge noktaları. O bakımdan teklif eğrisi ve toplumsal kayıtsızlık eğrisi ile talep koşullarının analiz edilmesi,
analizleri geliştirmiş ve onlara daha genel bir geçerlik alanı kazandırmıştır.