OSMANLI TÜRKÇESİ GRAMERİ II Dersi FARSÇA TAMLAMA VE BİRLEŞİK KELİMELERİN TÜRKÇE SÖZ DİZİMİNDE KULLANIMI soru detayı:
SORU:
Tamlamada tamlanan unsurun mastar olması durumunda asli unsura bağlı kelimeler cümlenin hangi ögeleri olabilir?
CEVAP:
Tamlanan unsurun masdar, yani hareket, oluş veya kılış ifade eden bir kelime olması durumunda unsurlar arasındaki ilişkinin anlaşılması, her zaman geriden öne doğru gelen bir sıralanış içinde olmaz. Bu gibi tamlamalar Türkçe söz diziminde ister bir yardımcı fiille birlikte kullanılsınlar, isterse yardımcı fiil olmadan kullanılsınlar, masdarlardaki fiil anlamından dolayı, tamlamayı teşkil eden kelimeler, tamlanana, tıpkı bir cümlede olduğu gibi, çeşitli tamlayıcılar olarak katılırlar. Bundan dolayı bunları her zaman basit yapılı Türkçe isim ve sıfat tamlamaları hâlinde değil, küçük fiil grupları hâlinde anlarız. Aslî unsura bağlanan kelimelerin hangi tamlayıcıları karşıladığı tamamen masdarın çatısıyla ilgilidir. Bu kelimeler masdara nesne, yer tamlayıcısı veya zaman tamlayıcısı olarak katılabilirler.