ULUSLARARASI İKTİSAT POLİTİKASI Dersi GÜMRÜK TARİFELERİ VE TARİFE DIŞI KISITLAMALAR soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Tarife dışı kısıtlamalara neden gidilmiştir?


CEVAP: Dış ticaretin hızla büyüdüğü ve karmaşıklaştığı 20’nci yüzyılın ilk yarısında tarife dışı kısıtlamalar önemli bir dış ekonomi politikası aracı hâline gelmiştir. GATT çerçevesinde gerçekleştirilen çok taraşı ticaret görüşmeleri sonucunda çeşitli tarihlerde gümrük tarifelerinde önemli indirimler sağlanmıştır. Tarife dışı kısıtlamaların gümrük vergilerinin yerini almaları ve korumacılık açısından tercih edilmeleri iki sebebe dayanır. Bunlardan ilki, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra GATT’ın yürürlüğe girmesiyle birlikte o tarihe kadar temel koruma aracı olan gümrük vergilerinin eski önemlerini kaybetmeleridir. İkincisi, gümrük tarifelerine ilişkin kararlar yurt içinde ve uluslararası seviyede zor alınır. Çoğu ülkede tarife arttırımı için parlamentoların onayı gereklidir. Ayrıca GATT ve WTO’ya yapılan konsolidasyonlar sebebiyle gümrük vergisinde yapılacak bir artış için diğer üye ülkelerle görüşmeler sonucunda tavizler verilmesi gerekir. Çünkü gümrük vergilerini gizli bir şekilde arttırmak mümkün değildir. Oysa tarife dışı engeller daha kolay ve fazla sorun çıkarmadan uygulanabilir. Gümrük vergilerinin kademeli olarak indirilmesi dış ticaretin serbestleşmesini sağlayamamıştır. Amaçları dışında kullanılan standartlar, teknik düzenlemeler ve uygunluk değerlendirmesi süreçleri serbestleşen ticaret ortamında uluslararası ticaretin önündeki yeni engeller hâlini almıştır. Tarife dışı kısıtlamalar, gümrük tarifelerinden ayrı olarak dış ticarete müdahale için kullanılan araçların tümünü kapsar. Büyük çoğunluğu ithalat kısıtlamalarına yönelik olmakla beraber, ihracatın ve diğer döviz kazandırıcı işlemlerin teşvik edilmesi amacıyla da kullanılmaktadır.