Dersi soru detayı:

CEVAP:

1980 öncesi tarım tartışmaları içerisinde öne çıkan en genel soru tarımda kapitalizmden bahsetmenin olanaklı olup olmadığıdır. Tarım tartışmalarını bu soruya verilen olumlu ve olumsuz yanıtlar temelinde iki ana kampa ayırmak mümkündür:

• Temel teorik tezlerini kır sosyolojisi ve tarım ekonomisi tartışmalarının öncülerinden olan tarım ekonomisti A. V. s’dan (1888-1937) alan ve 1960’ların azgelişmişlik tartışmaları içerisinde üretim tarzlarının eklemlenmesi kavramsallaştırmaları ile Marksizm içerisinden yeniden güncellenen birinci kamp bu soruya olumsuz yanıt vermekte ve tarımsal ilişkilerde kapitalizmden bahsedemeyeceğimizi ifade etmektedir.
• İkinci kamp ise teorik kaynakları Marx ve Engels’in yazdıklarına kadar uzansa da esas olarak Lenin ve Kautsky’nin Rusya ve Almanya bağlamında yürüttükleri tartışmalarından beslenen ve 1960’ların üretim tarzlarının eklemlenmesi bağlamında yapılan küçük meta üretim tarzı ya da köylü üretim tarzı kavramsallaştırmalarına bir yanıt niteliği de taşıyan neomarksist yaklaşımlardan oluşur. Bu kampın temel tezi, “genelleşmiş meta üretimi” olarak tanımladıkları kapitalizmin hâlihazırda tarımsal ilişkilere nüfuz ettiği, tarımda kapitalizme alternatif bir üretim tarzının bulunmadığı yönündedir.