TEMEL İNSAN HAKLARI BİLGİSİ II Dersi Amerika ve Afrika’da İnsan Hakları Koruma Mekanizmaları soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: TBMM, Teşkilat-ı Esasiye Kanununun kabulü ile Kanun-i Esasi yürürlükten kalmış mıdır?


CEVAP: TBMM, Teşkilat-ı Esasiye Kanununun kabulünden önceki dönemde kendisini Kanun-i Esasi ile bağlı saymış, ama olağanüstü yetkilere sahip bir meclis olarak da anayasada değişiklik yapma yetkisini kendinde görmüştür. Bu bağlamda TBMM üyeleri, bazen Kanun-i Esasiye dayanarak ve görüşlerini bu anayasa düzenlemeleri üzerinde temellendirerek ileri sürerlerken, bazen de bu anayasadan tamamen bağımsız hareket etmişlerdir. Dolayısıyla bu dönemde Kanun-i Esasinin tam anlamıyla etkili olduğunu ya da tamamen etkisiz olduğunu söylemek yanlış olacaktır. Nitekim bu anayasal düzenleme belirli sınırlılıklar içerisinde varlığını ve hükmünü devam ettirmiştir. Dolayısıyla 1921 Anayasasının kabulüyle iki anayasalı bir dönem ortaya çıkmıştır. Asıl anayasa Teşkilat-ı Esasiye Kanunudur. Bununla birlikte Teşkilat-ı Esasiye Kanununun değiştirmediği hükümler bakımından Kanun-i Esasi ikincil olarak varlığını sürdürmeye devam etmektedir. Bu ikili dönem, 1924 Anayasasının 104. maddesinde Kanun-i Esasinin yürürlükten kaldırıldığının açıkça ifade edilmesiyle son bulmuştur.