CEVAP:

Timur 1376’da kendisine sığınan Toktamış Oğlan’ı Altın Orda’da saltanat mücadelesine girmesi için desteklemiş ve defalarca yenilip tekrar geldiğinde desteklemeye devam etmişti. Toktamış bu destekler sayesinde önce Altın Orda’nın doğu kısmında, daha sonra batı kanadında Emîr Mamay’ı yenerek (1381) Altın Orda’nın tamamına hâkim oldu. Toktamış Han Altın Orda’da idaresini tesis edince güneye yöneldi. Timur’un idaresindeki Tebriz ve Harezm’e saldırdı. Timur ile Toktamış arasında hâkimiyet mücadelesine sahne olan bu bölgeler (Azerbaycan ve Harezm) Deşt-i Kıpçak’a hâkim olan güçler ile İran ve Maveraünnehr’e hâkim olan devletler arasında her zaman ihtilaflı bölgeler olmuşlardır. Zira bu iki bölge kuzey ülkelerinin güney ülkeleri ile veya sıcak iklim kuşağı ile bağlantısının yapıldığı yerler idi. Timur 1376’da kendisine sığınan Toktamış Oğlan’ı Altın Orda’da saltanat mücadelesine girmesi için desteklemiş ve defalarca yenilip tekrar geldiğinde desteklemeye devam etmişti. Toktamış bu destekler sayesinde önce Altın Orda’nın doğu kısmında, daha sonra batı kanadında Emîr Mamay’ı yenerek (1381) Altın Orda’nın tamamına hâkim oldu. Toktamış Han Altın Orda’da idaresini tesis edince güneye yöneldi. Timur’un idaresindeki Tebriz ve Harezm’e saldırdı. Timur ile Toktamış arasında hâkimiyet mücadelesine sahne olan bu bölgeler (Azerbaycan ve Harezm) Deşt-i Kıpçak’a hâkim olan güçler ile İran ve Maveraünnehr’e hâkim olan devletler arasında her zaman ihtilaflı bölgeler olmuşlardır. Zira bu iki bölge kuzey ülkelerinin güney ülkeleri ile veya sıcak iklim kuşağı ile bağlantısının yapıldığı yerler idi. Asya’nın ürünleri Harezm üzerinden kuzeye pazarlanıyordu. Akdeniz ve İran bölgeleri ile Kuzey ülkelerinin bağlantısı ise kara yolundan Kafkaslar’dan deniz yoluyla ise Karadeniz limanlarından sağlanıyordu. Timur ve Toktamış’ı bu jeopolitik yapıdan soyutlamak ve bunun dışında hareket etmelerini beklemek pek sağlıklı olmasa gerektir. 1391 ve 1395 yıllarında iki defa Deşt-i Kıpçak’a yürüyen Timur ilk sefer ile Doğu Deşt-i Kıpçak’ı ikinci seferde ise Altın Orda’nın batı kanadını vurarak Toktamış’ın gücünü kırmış ancak onu ele geçirememiştir.