HADİS TARİHİ VE USULÜ Dersi HADİSLERİN TASNİFİ VE TEMEL HADİS KİTAPLARI soru detayı:

CEVAP:

Tam adı Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre et-Tirmizî’dir. 209/824’de Tirmiz’de doğdu. Döneminin önemli hadis merkezlerindeki tanınmış hocalardan hadis okudu, önde gelen muhaddislere hocalık yaptı. Ömrünün sonlarına doğru gözlerin kaybetti. 279/892’de Tirmiz’de vefat etti.

Tirmizî’nin kitabı aslında Câmi‘ türü bir kitaptır. Yâni dinin bütün konularına dair hadisleri içerir. Fakat Sünen diye de tanınmaktadır. Tirmizî, Câmi‘ini/Sünen’ini yazdıktan sonra Hicaz, Irak ve Horasan’daki önde gelen âlimlere sundu ve beğenilerini aldı. Kitabını ilim dünyasına “Kimin evinde bu kitap bulunursa orada konuşan bir peygamber vardır“ diyerek sunmuştur. Bundan maksadı övünmek değil kitabındaki hadislerin sağlamlığını belirtmektir. Kitabına aldığı hadislerden ikisi hariç tamamının ma’mûlün bih yani uygulamada delil olmaya uygun olduğunu belirtmiştir. Câmi‘ dört bin civarında hadis ihtiva eder. En önemli özelliği her hadisin sonunda hadisin sıhhat durumunu, diğer kanallarını, o konudaki fakîhlerin ve âlimlerin görüşlerini vermesidir. Kitapta tekrarlar yoktur. Kitap bize altı ayrı râvî kanalıyla ulaşmıştır. Bazı tartışmalarla birlikte Câmi‘ üstünlük sıralamasında Kütübi- Sitte’nin üçüncü kitabı kabul edilir. Onun her hadisin durumunu açıklaması, bu yeri hak etmesine sebep olmaktadır. Kitab’ın altı şerhi yapılmıştır. İbnü’l-Cevzî eserde yirmi üç uydurma hadis olduğunu iddia etmiş, Suyûtî el-Kavlü’l-hasen isimli eserinde bu iddiayı çürütmüştür. Tirmizî’nin eserinde göndermede bulunduğu bazı hadislerin kaynaklarda bulunamadığı görülmüştür. Bu durum onun bize kadar ulaşamayan kaynaklardan hadis aktardığını göstermektedir. Bu da kitabın önemli bir ayrıcalığıdır.