TARLA BİTKİLERİ I Dersi TOHUMLUK soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Tohumun yapısı nasıldır?


CEVAP: Tohum döllenmiş tohum taslağının gelişmesiyle meydana gelmektedir. Olgun bir tohumun embriyo, besin kaynağı olan endosperm ve bu yapıları koruyan tohum kabuğundan (testa) oluştuğu bilinmektedir. Tohumun oluşması sırasında bu kısımların gelişmelerindeki farklılıklar yada tohumda bu kısımların bulunup bulunmaması nedeniyle bitki tohumları arasında bazı temel yapı değişiklikleri ortaya çıkabilmektedir. Değişik bitki türlerinin tohumları arasında büyüklük, endospermin bulunmaması, tohum kabuğunun rengi, besin maddeleri içerikleri vb. yönlerden ayrıcalıklar mevcuttur. Tohum kabuğu veya testa, örtü zarlarının (integüment) değişmesinden meydana gelmektedir. Tahılların tohumlarında tohum kabuğu ile meyve kabuğu (perikarp) birleşmiş durumda olup bu yapıya karyopsis denilmektedir. Bazı bitkilerin tohum kabuğunda ise hilum (göbek) adı verilen şekli ve rengi ile büyüklüğü türlere göre değişen bir yarık mevcuttur. Hilum tohumun olgunlaştığı zaman funikulustan (göbek bağı) koptuğu anda üzerinde kalan ize verilen isimdir. Tohum kabuğu su ve gaz geçişini sağlayan bir kısım olduğundan tohum içindeki doku ve organların metabolizması üzerine etkili olmaktadır. Endosperm, embriyo kesesindeki iki polar çekirdeğin bir sperm çekirdeğiyle birleşmesiyle oluşur. Bu kısım tohumda besin deposu görevini üstlenmiştir. Embriyo, yumurta hücresinin sperm çekirdeği ile döllenmesi sonucu oluşur. Bitkinin küçük bir örneğini teşkil etmektedir. Kotiledonlar, çim kını (koleoptil), tomurcuk (plumula), sapçık (hipokotil) ve kökcük (radikula) kısımlarından meydana gelmiştir. Tomurcuk ve sapçıktan bitkinin gövdesi gelişmekte ve kökçükten ise kök oluşmaktadır. Kotiledonlar ise sapçığa bağlı olup besin maddelerini depo etmektedir. Yukarıda açıklanan embriyo kısımlarını çift çenekli (dikotiledon) bitkilerde kolayca ayırt etmek mümkündür. Tek çenekli bitkilerde ise (monokotitedon) tek kotiledon kalkancık (skutellum) gibi emeçlere dönüşmüştür.