EKOLOJİ VE ÇEVRE BİLGİSİ Dersi Bitki-Toprak-Su İlişkileri soru detayı:
SORU:
Toprak havası kök büyümesini nasıl etkiler?
CEVAP:
Köklerin büyümesi iyi havalanmış topraklarda daha hızlıdır. Kök büyümesi üzerine toprak havası üç başlıkta etki eder. Bunlar:
- Toprak havasının oksijen içeriği,
- Toprak havasının karbondioksit içeriği,
- Toprak havasında bulunan anaerobik parçalanma sonucu oluşmuş hidrojen sülfür, metan ve hidrojen miktarlarıdır.
Bitki köklerinin oksijen ihtiyacı yüksek oranda solunum yapmaları nedeniyle yüksektir. Kökler, ihtiyaç duydukları oksijeni topraktaki boşluklarda yer alan havadan sağlarlar. Toprak havasındaki oksijen içeriği %8’den aşağı düştükçe kök büyümesi bundan olumsuz etkilenmekte ve %2’den az olduğu zaman neredeyse büyüme gözlemlenmemektedir. Ancak, bitkilerin toprak havasına karşı tepkilerinde de fark olabileceğini söylemekte fayda vardır. Toprak havasında oksijenin yanı sıra karbondioksitin de etkisi vardır ve karbondioksit miktarı fazla olduğunda kökler ölmektedir. Kök büyümesi için karbondioksit miktarının %1’in altında olması gerekir. Diğer yandan, toprak havasındaki karbondioksit miktarı da sabit olmayıp, toprak derinliğine ve çevre sıcaklığına bağlı olarak artmaktadır.