CEVAP:

Tüketici hukukunun temel amacı tüketicileri korumaktır. Ancak, tüketici hukuku tüketicinin korunmasını da içeren daha geniş bir kavramdır. Tüketici hukuku hem özel hukuk hem de kamu hukuku niteliklerini barındıran bir karma hukuk dalıdır. Tüketici hukuku emredici kurallarla düzenlenmiş, devletin müdahalesinin yer aldığı, devletin korumacılık görevini üstlendiği bir hukuk dalıdır. Tüketici hukuku borçlar hukukundaki sözleşme özgürlüğüne de sınırlar çizer. Tüketici haklarının tarihsel gelişimine baktığımızda bunu görebiliriz. Tüketici hukukunun temel kaynağını oluşturan tüketici kanunlarının adı ve amaç başlığını taşıyan maddeleri de bunu açıkça ortaya koymaktadır. 4077 sayılı eski Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 1. maddesinde, “bu Kanunun amacı, kamu yararına uygun olarak tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, aydınlatıcı, eğitici, zararlarını tazmin edici, çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı önlemleri almak ve tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek ve bu konudaki politikaların oluşturulmasında gönüllü örgütlenmeleri teşvik etmeye ilişkin hususları düzenlemektir” şeklindeki hükme yer verilmiştir. Bu düzenleme Avrupa Birliğinin kabul ettiği beş temel tüketici hakkını temel
almıştır. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 1. maddesinde de, önceki yasadaki hükme benzer şekilde “bu Kanunun amacı; kamu yararına uygun olarak tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, zararlarını tazmin edici, çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı, tüketiciyi aydınlatıcı ve bilinçlendirici
önlemleri almak, tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek ve bu konulardaki politikaların oluşturulmasında gönüllü örgütlenmeleri teşvik etmeye ilişkin hususları düzenlemektir” şeklinde bir hükme yer verilerek temel tüketici hakları ortaya konulmuştur. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 1. maddesinde açıkça tüketicinin korunmasının amaçlandığı ifade edilmektedir. Esasen Kanunun adından da amacın tüketiciyi korumak olduğu görülür. Ancak, tüketici hukuku daha önce de belirttiğimiz gibi, sadece tüketicinin korunmasından ibaret değildir. Kanunun 1. maddesinde tüketicinin yanında, kamu yararının korunmasının hedeflendiği de ortaya konulmakta ve bunu sağlamak için alınacak önlemlerden de söz edilmektedir.Doğrudan tüketiciyi korumayı esas almayan düzenlemeler tüketiciler açısından yeterli bir koruma sağlamaz. Bu nedenle amacı tüketiciyi korumak olan özel kanunlara gerek duyulmaktadır. Tüm ülkelerde sanayinin gelişimi ile birlikte tüketici korumasında da gelişmeler olmuştur. Örneğin sosyal ve ekonomik düşüncelerle sözleşme özgürlüğü ilkesine istisnalar getirilmiş; sözleşmenin tarafı olan zayıf konumdaki tüketiciyi korumak gerekmiştir. Nitekim ülkemizde de 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanundan önce çıkarılarak 8 Eylül 1995 yılında yürürlüğe girmiş olan 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun tüketicinin korunması alanında özel bir kanundur. 4077 sayılı Kanuna teknik olarak bir takım eleştiriler getirilmiş ise de tüketicilerin korunması açısından ilk özel kanun olması açısından büyük bir öneme sahip olmuştur. Daha sonra bu Kanunun yerini 28 Mayıs 2014 tarihinde yürürlüğe giren 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun almıştır.