TÜRKİYE CUMHURİYETİ SİYASİ TARİHİ Dersi ÖZALLI YILLAR (1980-1991) soru detayı:
SORU:
Turgut Özal’ın ikinci iktidar döneminde Avrupa’da izlediği dış politika kısaca nasıl açıklanabilir?
CEVAP:
Bu dönemde Avrupa ülkeleriyle de ilişkiler daha da geliştirilmiştir. Ocak 1988’de Yunanistan ile kısa süreli bir “Davos Ruhu” süreci yaşanmıştır. Özal’ın, Yunan mevkidaşı Andreas Papandreu’ya anlaşmazlıkları bir tara a tutarak iş birliği alanları üzerinde çalışma teklifi yapması Yunanistan ile ilişkileri olumlu olarak etkilemiş oldu. Benzer şekilde, ABD ile ilişkilerde de olumlu gelişmeler yaşanmış ve ikili ilişkiler çeşitlenmiştir. İki ülke arasındaki savunma iş birliğinin temeli olan Savunma ve Ekonomik İşbirliği Antlaşması 1987 yılında yenilenmiştir. Bu dönemde Avrupa ülkeleriyle de ilişkiler daha da geliştirilmiştir. Ocak 1988’de Yunanistan ile kısa süreli bir “Davos Ruhu” süreci yaşanmıştır. Özal’ın, Yunan mevkidaşı Andreas Papandreu’ya anlaşmazlıkları bir tara a tutarak iş birliği alanları üzerinde çalışma teklifi yapması Yunanistan ile ilişkileri olumlu olarak etkilemiş oldu. Benzer şekilde, ABD ile ilişkilerde de olumlu gelişmeler yaşanmış ve ikili ilişkiler çeşitlenmiştir. İki ülke arasındaki savunma iş birliğinin temeli olan Savunma ve Ekonomik İşbirliği Antlaşması 1987 yılında yenilenmiştir. Öte yandan, Batılı uluslararası yapılarla ilişkiler normalleştirilmiş hatta bazı konularda beklenmeyen gelişmeler yaşanmış, özellikle insan haklarının iyileştirilmesi ve ihlallerin engellenmesi yönünde çok önemli adımlar atılmıştır. Örneğin, Türkiye vatandaşlarının Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)ne bireysel başvurma hakkını kabul etmiştir. Özal hükûmeti 1987 yılında hem Avrupa Konseyi hem de Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilen “işkenceyi ve gayri insani muameleyi önleyen sözleşmeleri” imzalamıştır.