SORU:
Türk dilinin kolları için hangi terimler kullanılmaktadır?
CEVAP: - Türk lehçebiliminin kurucusu sayılan Wilhelm Radloff başta olmak üzere, Lazar Budagov,P. M. Melioransky ve J. Németh gibi yabancı kökenli Türkologlar Türk dilinin kolları için lehçe karşılığında “dialekt” ya da “nareçie” terimlerini kullanmışlardır.
- Bolşevik İhtilali (1917) ve Radloff ’un ölümünden sonra (1918), Rus Türkologlar lehçe (nareçie/dialekt) terimi yerine ‘dil’ anlamına gelen “yazık” terimini kullanmaya başlamış ve Türk dilinin her bir kolu ayrı bir dil olarak değerlendirilmeye alınmıştır. Bu kullanım daha sonra Avrupalı Türkologlarca da benimsenmiş ve Fundamenta’da (PhTF) da “Türk dilleri” (Fr. Langues Turques, İng. Turkic Languages) terimi yer almıştır.
- Günümüzde, İngilizcede Turkish kelimesi Türkiye Türkçesini, Turcic ise bütün Türk dillerini karşılamak için kullanılmaktadır.
- R. R. Arat ise Çuvaşça ve Yakutça için lehçe, diğer kollar için şive terimini tercih etmiştir. Bu kolların tümü için lehçe terimini kullananlar da vardır. Son zamanlarda lehçe yerine, uzak lehçe, şive yerine de yakın lehçe terimlerinin kullanıldığını da görüyoruz.
