CEVAP:

Ünsüzler de ünlüler gibi taşıdıkları ortak nitelikler ve ayırıcı özelliklerine göre çeşitlenmişlerdir.
1. Duyulurluklarındaki iki ana nitelik bakımından iki öbek oluştururlar:
a. sızmalı ünsüzler: f v ğ h j ş l r s z y;
b. patlamalı ünsüzler: b p c ç d t g k m n.
2. Dudaklardan gırtlağa kadar uzanan yoldaki
oluşum noktalarına (boğumlanma yerlerine) göre de birtakım ortak nitelikler taşırlar.
Buna göre de dört öbeğe ayırılırlar:
a. dudak ünsüzleri: b p m v f;
b. diş ünsüzleri: d t c ç j ş z s n l r.
c. damak ünsüzleri: k g ğ . Bunlar ön (sert)
damaktaki (ya da damak önündeki)
boğumlanma noktasından çıkarlar. Dilimizde bunların bir de art (yumuşak)
damakta (ya da damak ardında) meydana gelen boğumlanma noktasından çıkan türleri vardır. Bugünkü alfabemizde
bunların işaretleri yoktur. Bunları kalın
ve ince sıradan hecelerde ayırt ederiz:
ka/ke (ka-ba / ke-se), ga/ge (ga-ga / ge-ce),
ğan/ğen (ka-ğan / be-ğen) gibi.
d. gırtlak ünsüzleri: h ile Arapça’dan alınma kelimelerdeki ? hemze ve ? ayın’dan
kalan kesme (çarpma).
3. Türkçe’nin ünsüz sesleri bir de gırtlaktan gelen soluk akımının tonlu (titreşimli, soluklu)
ya da tonsuz (titreşimsiz, soluksuz) oluşuna
göre öbekleşir. Tonlu ünsüzlerde tutulan soluğun hepsi ya da büyük bir kısmı salınmış
olur ve bu sırada gerilmiş olan ses dudaklarında titreşime yol açarak boğumlanma noktasından güçlü bir gürültü olarak çıkar. Tonsuzlarda ise ses dudakları gerilmez; soluk,
tutulmaksızın, olağan bir biçimde bir miktar
açılan dudaklar arasından akarak boğumlanma noktasına gelir ve tükenirken donuk bir
gürültü şeklinde duyulur.

a. tonlu ünsüzler: b c d g ğ j l m n r v y z
b. tonsuz ünsüzler: ç f h k p s ş t.
Dilimizin ünsüzlerini bu farklı nitelik ve özellikleriyle tanımak, aşağıda yabancı iki dilden,
Arapça ve Farsça’dan giren kelimelerdeki ünsüzleri
tanıtmak için yapacağımız açıklamalara dayanak
oluşturmak açısından gerekli ve yararlıdır.