CEVAP:

1963-1982 döneminde DPT’nin hazırladığı kalkınma planlarında bölgesel kalkınma için ilk önce altyapının geliştirilmesine ağırlık verilmiştir. İlk dört kalkınma planında bölgesel gelişmeyi teşvik etmek için finansal teşvikler, vergi indirimleri, pilot projeler, özel sektör yatırımlarına yönelik teşvikler, sektörel planlama, kalkınmada öncelikli iller, il planlaması, yatırımlar için faiz indirimleri, Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) gibi bölgesel projeler ve çeşitli finansal yardımlar gibi araçlar kullanılmıştır. 1985-2000 döneminde kullanılan araçlar ise bölge kaynaklarının belirlenmesi için gelişme programlarının hazırlanması ve yatırımların buna göre yapılması, öncelikli bölge ve sektörler için altyapının hazırlanması, kalkınmada öncelikli bölgelere finansal yardımların artırılması, sanayi bölgelerinin oluşturulması, önceden başlanan bölgesel kalkınma projelerindeki yatırımların hızlandırılması, konut ve altyapı projeleridir. 2000 yılına kadar olan dönemde yerel aktörler bölgesel kalkınma planlamasının dışında kalmıştır. Ayrıca bu döneme kadar dalgalı bir seyir izleyen bölgesel planlama, kavramsal ve özellikle uygulama olarak ülkemizde yeterince gelişememiştir. Türkiye’de Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planında önerilen “kalkınma ajansı” şeklindeki yerel kurumsal yapı tesis edilemediğinden hazırlanan kalkınma planlarından bölgesel düzeyde GAP dışında hedeflenen başarı elde edilememiştir.