KENT SOSYOLOJİSİ Dersi Türkiye’de Tarımın Dönüşüm Süreçleri soru detayı:
SORU:
Türkiye’de 2000 sonrasında küçük meta üreticiliğinin çözülmesinin nedenleri nasıl açıklanabilir?
CEVAP:
2000 sonrasında ortaya çıkan ve küçük meta üreticiliğinin piyasadaki egemenliğine son verme yönündeki bir diğer durum kapitalist sermayenin giderek artan düzeylerde tarıma nüfuz etmesiyle ilgilidir. Son yıllarda bir kısmı çok uluslu olmak üzere büyük sermayeli tarımsal şirketler doğrudan tarımsal yatırımlarını artırmaya başlamışlardır. Bu konuda gözlenen bir diğer gelişme söz konusu şirketlerin tarımsal girdi, kredi ve pazarlama mekanizmalarını kullanarak yaratılan toplam tarımsal katma değer ve hâsıla içindeki paylarını artırmalarıdır. Göreli sermaye üstünlüğüne dayalı olarak gerçekleşen bu durum ağırlıklı olarak kâr oranı görece yüksek endüstriyel ürünlerde gerçekleşmekte ve sermaye sahipleri küçük meta üreticileri ile sözleşmeli üreticilik gibi üretim ilişkilerine girerek üretim süreci üzerindeki denetimlerini artırmaktadırlar. Açıklanan bu gelişmeler neticesinde Türkiye’de küçük arazi mülkiyeti ile aile emeğine dayalı küçük meta üreticiliği bir çözülme sürecine girmiştir.