SORU: Türkiye’nin de taraf olduğu İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinin ve 1982 Anayasası’nda fikrî mülkiyet ile ilgili maddesi hangisidir ve bu madde nedir?
CEVAP: Türk Anayasasında (1982 Anayasası) fikrî mülkiyeti koruyan açık bir hüküm bulunmamasına rağmen Türkiye’nin de taraf olduğu İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinin 27. maddesinin 3. fıkrası geniş yorumlandığında ve 1982 Anayasası’nın Mülkiyet Hakkını düzenleyen 35. maddesi ele alındığında bazı sonuçlara varılabilir. Buna göre; “Herkes, mülkiyet ve miras haklarına sahiptir. Bu haklar, ancak kamu yararı amacıyla, kanunla sınırlanabilir. Mülkiyet hakkının kullanılması toplum yararına aykırı olamaz” hükmü eser sahibinin eseri üzerindeki mülkiyet hakkını da kapsamına aldığı sonucuna ulaşılabilir. Konu ile ilgili maddeler aşağıdaki gibidir. • Madde 27.- Herkes toplumun kültürel yaşamına serbestçe katılma, güzel sanatlardan yararlanma, bilimsel gelişmeye katılma ve bundan yararlanma hakkına sahiptir. Herkesin yaratıcısı olduğu bilim, edebiyat ve sanat ürünlerinden doğan maddi ve manevi çıkarlarının korunmasına hakkı vardır. • Anayasa Madde 35.– Herkes, mülkiyet ve miras haklarına sahiptir. Bu haklar, ancak kamu yararı amacıyla, kanunla sınırlanabilir. Mülkiyet hakkının kullanılması toplum yararına aykırı olamaz. • Anayasa Madde 27.– Herkes, bilim ve sanat› serbestçe öğrenme ve öğretme, açıklama, yayma ve bu alanlarda her türlü araştırma hakkına sahiptir.
