TÜRKİYE CUMHURİYETİ SİYASİ TARİHİ Dersi MENDERESLİ YILLAR (1950-1960) soru detayı:
SORU:
Türkiye siyasi hayatı II. Dünya Savaşı’nda nasıldı?
CEVAP:
Türkiye, II. Dünya Savaşı’nda, Müttefiklerin yoğun ısrar ve baskılarına rağmen savaş dışında kalmayı başardı ve neticede komsuları Yunanistan, Bulgaristan ve Iran gibi işgale uğramadı. Ancak Türkiye, savaş boyunca bir milyon erkeği silah altında tutmakla neredeyse savaşmış kadar yıprandı. Savaşın Müttefikler lehine sona ermesiyle savaştan galip gelen ülkeler uluslararası sistemi, bir önceki dünya savaşının sonuçlarından da çıkardıkları derslerle siyasi ve ekonomik anlamda yeniden şekillendirmeye başladılar.
Türkiye’de savaşın sonucu belli olmasına rağmen Almanya’ya savaş ilan ederek kurulan bu yeni dünya sisteminde yerini almak üzere 24 Ekim 1945’te Birleşmiş Milletlere (BM) elli ülkeyle birlikte kurucu üye oldu. Bu kararın alınmasında Sovyetler Birliği’nin Türkiye’ye yönelik siyaseti de etkili oldu. Sovyetler Birliği savaştan sonra, Kurtuluş Savaşı sırasında Türkiye ile imzaladığı ve 1935’te on yıllığına uzattığı Dostluk ve Tarafsızlık Anlaşması’nı yenilemeyeceğini açıkladı. Ayrıca Kars, Ardahan ve Artvin şehirleri ile Boğazlarda askerî üs istediğini bildirince Türkiye’yi, ABD’nin başını çektiği Batı Bloku’na daha fazla yönlendirdi ve Türkiye’deki liberalleşme taleplerine katalizör oldu.