TÜRK DIŞ POLİTİKASI I Dersi 1980-1990 DÖNEMİTÜRK DIŞ POLİTİKASI soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Türkiye ve İran İlişkileri hangi olayla birlikte ve neden bozulmuştur?


CEVAP:

İran ile ilişkiler, 1979 yılında A. Humeyni liderliğinde ülkede yaşanan rejim değişikliği ile bozulmaya başlamıştır. Burada 12 Eylül askerî darbesi sonrası, söylem olarak artan Kemalist vurgu, İran’ın da Türkiye’ye mesafeli davranmasına neden olmuştur. Amerika’nın müttefiki olan bir Türkiye, İran için güvenilmez bir ülke olarak görülmüştür. Ayrıca rejim değişikliğinden sonra ülkeden kaçan birçok İranlı Türkiye’ye sığınmış ve bu durum İran’ın yeni yönetimi tarafından tepkiyle karşılanmıştır. Türkiye ise İran’ı ülkesindeki kökten dincileri desteklemekle ve ülke rejimini tehdit etmekle suçlamış ve bu durum uzun yıllar İran’a karşı duyulan güvensizliğin nedeni olmuştur. Ancak Türkiye ne İran’daki ABD Büyükelçiliği’nin işgali sonrası ABD’nin ülkeye uygulanmasını istediği ambargoya uymuş ve ilişkileri tamamen kesmiş ne de Ayetullah Humeyni’nin Türkiye’ye karşı negatif tutumu Türkiye’nin İran’ı doğrudan karşısına almasına neden olmuştur. Gerek İran’ın Sovyetlere yaklaşma ihtimali gerek ekonomik ilişkilerin bozulmaması gerekse bölgesel güç dengeleri noktasında Türkiye bu politikayı izlemiştir. Türkiye’nin bu dönemde İran konusunda rahatsız olduğu önemli bir konu da bu ülkenin Irak’taki ayrılıkçı Kürt gruplarını desteklemesi olmuştur. Özellikle savaş döneminde bu destek artmış, İran’ın Süleymaniye’ye kadar gerçekleştirdiği işgalde bölge Kürtlerinin katkısı olmuştur.