ULUSLARARASI SOSYAL POLİTİKA Dersi Uluslararası Çalışma Örgütü’nün Yapısı, Organları, Etkinlik Alanları ve Kural Üretme Süreci soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

UÇÖ’nün ikinci anayasal organının adı nedir? Bu organın işleyişini anlatınız.


CEVAP:

UÇÖ’nün ikinci anayasal organı olan Yönetim Konseyi, icra organıdır, yürütme kuruludur.
YK, Örgüt’ün tüm etkinliklerini eşgüdümler, çeşitli toplantıların gündemini belirler, özellikle UÇK gündemini saptar. Çeşitli komisyon üyelerinin atamasını yapar. Kuralların yerine getirilmesinin denetlenmesinde önemli bir rol oynar.
Teknik işbirliği politikasını belirler, çeşitli programların yürütülmesini izler. Bütçeyi kabulünden önce inceler. Yalnızca kendisine karşı sorumlu olan UÇB Genel Müdürü’nü seçer. UÇB’nin çalışmalarını yönetir ve ana çizgileriyle çalışma programını belirler. YK, sendikal örgütlerin ve üye devletlerin yakınmalarını (şikâyetlerini) ilgili hükümete iletir ve sorunu incelemek üzere, gerektiğinde soruşturma komisyonu oluşturur.
Yönetim Konseyi’nde de, üçlü yapı konusunda UÇK’deki eşitlik anlayışı benimsenmiştir. Üç kanadın temsilcilerinin sayısı değişse de, Örgüt’ün kuruluşundan beri, hükümet kanadı temsilcilerinin sayısı ile çalışan ve işveren kanadı temsilcilerinin toplam sayısının eşitliği ilkesi korunmuştur.
YK’nin yapısının en önemli ve haklı eleştirilere konu olan özelliği, hükümet kanadının üyelerinin bir bölümünün “seçimsiz” olmasıdır. Örgüt’ün kuruluşundan beri, gelişmiş ülkelere seçimsiz üyelik ayrıcalığı tanınmıştır. Bu, I. Dünya Savaşı’nı kazanan ülkelerin savaşın meyvelerinden yararlanma isteğinin sonucudur ve YK’nin yapısında “oligarşik bir öğe” oluşturur (Bonvin, 1998: 115-116). Bununla, UÇK’nin oluşumunda gelişmişlik düzeylerine bakmaksızın, üye devletlere tanınan eşit temsil olanağı dengelenmek istenmiştir.
Konsey üyelerini, üç yılda bir UÇK seçer. Eğer herhangi bir nedenle bu sürenin sonunda YK seçimleri yapılamazsa, görevini seçimler yapılıncaya değin sürdürür. YK’nin, 1974 yılından beri toplam 56 asıl üyesi vardır. “2+1+1” formülüne göre, 56 üyenin hükümet ile işçi ve işveren kanatlarına dağılımı şöyledir: 28+14+14=56. 66 yedek üyenin dağılımı da şöyledir: 28 hükümet, 19 işçi ve 19 işveren.

Konsey, Sonbaharda (Kasım), İlkbaharda (Mart - Nisan) ve UÇK sonrasında (Haziran) olmak üzere, yılda normal olarak üç kez ve kendi saptayacağı dönemlerde toplanır. Sonbahar ve İlkbahar toplantıları 2 hafta, Haziran toplantısı ise 1-2 gün sürer. Konsey, değişik kesimlerden olmak üzere, kendi içinden bir başkan ve iki başkan yardımcısını seçer. Bu üç kişi, Yönetim Konseyi Bürosu’nu oluşturur.
YK üyeleri, UÇK’deki her kanadın kendi delegelerince seçilir. İşçi kanadı üyelerini, UÇK’deki işçi kanadı üyeleri seçer. Bu ilke, hükümet ve işveren kanatları temsilcilerinin seçilmesinde de geçerlidir. UÇK, atamayı ismen yapar. YK içinde çok sayıda Komite, Komisyon, Alt Komite ya da Alt Komisyon ve Çalışma Grupları vardır.
YK’nin 28 hükümet temsilcisinin 10’u seçimsizdir. YK’nin belirlediği “sınai / endüstriyel önemi en büyük olan 10 devletçe atanır. Konsey, gerektiği her zaman en büyük on sanayi devletini belirler. YK’nin bu belirlemesine karşı, her üye devlet UÇK’ye başvurabilir. UÇK karar vermedikçe, Konsey’in açıklaması geçerlidir.
Seçimlik olan 18 temsilciyi ise, UÇK’nin hükümet kanadı delegeleri (10 büyük sanayi ülkesi delegeleri dışında olmak üzere) belirler.
Seçimsiz üyelerin belirlenmesinde temel alınan ölçütlerin saptanması ve dengeliliği sorunları, siyasal nitelikli tartışmalara neden oldu. 1919’da saptanan altı ölçüt, 1947’de dörde indirildi. Bunlar; UÇÖ bütçesine katkı, ulusal gelir, dış ticaret ve ücretli aktif nüfus idi. 1974’te yapı sorununun tartışılması sırasındaysa, katsayıları belirtilerek yalnızca şu üç ölçüt gözönüne alınmıştı: Ulusal gelir (6 katsayı), bütçeye katkı (3 katsayı) ve ekonomik olarak aktif nüfus (1 katsayı) (Bonvin, 1998: 117).
YK’nin 1919’da toplam 24 olan üye sayısı, UÇÖ’ye üye olan devlet sayısının artması üzerine, izleyen yıllarda yapılan Anayasa değişiklikleriyle giderek artırıldı. Toplam üye sayısı ile hükümet kanadı üyeleri içinde başlangıçta çok yüksek olan “Avrupalı üye” sayısı, zamanla azaldı.