CEVAP:

Sermaye, toprak ve hammadde fiyatlarındaki değişmeler emek talep eğrisini sağa veya sola kaydırabilir. Emek ve sermaye üretimde birbirinin yerine kullanılabiliyorsa, iki faktör arasında İkâme ilişkisi söz konusudur. Bu durumda emeğin fiyatı sabitken sermayenin fiyatındaki bir artış sermaye kullanımını azaltıp emek kullanımını arttıracaktır. Örneğin tarım işçilerinin ücreti sabitken tarımsal aletlerin fiyatı yükselirse tarım işletmeleri makine yerine işgücü kullanmayı tercih edebilecekler, emek talep eğrisi sağa doğru kayacaktır.

Öte yandan emek ile sermaye arasında tamamlayıcılık ilişkisi de olabilmekte, üretimde bu iki faktör birlikte kullanılabilmektedir. Bu durumda emeğin ücreti sabitken-sermaye fiyatında meydana gelen bir düşüş emek talebini arttırırken, sermayenin fiyatının yükselmesi emek talebini azaltacaktır. Örneğin bilgisayar fiyatları ucuzlarsa bilgisayar talebi artacağından, bilgisayar operatörlerine olan talep de artacak, talep eğrisi sağa doğru kayacaktır.